Banki nasienia ryb – zabezpieczenie w razie katastrof ekologicznych

Czas2 min

Wsparcie procesu reprodukcji ryb w przypadku wystąpienia katastrofy ekologicznej, zabezpieczenie stabilności hodowli w wylęgarniach ryb oraz ochrona puli genowej – to główne cele banków nasienia ryb, których tworzeniem zajmują się naukowcy z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.

– Świadomość potrzeby tworzenia banków nasienia ryb wciąż rośnie. Ubiegłoroczna katastrofa ekologiczna na Odrze uświadomiła, jak ważne jest posiadanie zaplecza, by w takich sytuacjach móc sprawnie i skutecznie rozpocząć proces reprodukcji rodzimych populacji ryb – podkreśla dr Sylwia Judycka z Zakładu Biologii Gamet i Zarodka IRZiBŻ PAN.

Oprócz ochrony zagrożonych gatunków czy całych populacji ryb, banki nasienia pozwalają także na zabezpieczenie stabilności linii hodowlanych w wylęgarniach ryb. Właśnie przy tworzeniu banku nasienia ryb dla największego zakładu tego typu w Polsce, mieszczącego się w miejscowości Dąbie (Wylęgarnia Ryb Dąbie), pracowała dr Sylwia Judycka. Przedsięwzięcie było realizowane w ramach projektu z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR).

– Posiadanie zamrożonego nasienia bardzo ułatwia hodowlę w różnych sytuacjach np. w przypadku, gdy dojrzałość płciowa samic i samców z różnych powodów nie zachodzi w tym samym czasie albo gdy w jakimś roku hodowla nie dysponuje dojrzałymi płciowo samcami, co uniemożliwia pozyskanie świeżego nasienia do tarła – wskazuje naukowczyni.

Wsparcie efektywności w hodowli to niejedyny powód posiadania banku nasienia ryb. – Również w hodowlach może dojść do katastrofy, gdy w wodzie zostanie wykryty groźny dla ryb wirus. W takich sytuacjach, niestety, trzeba zutylizować cały zasób gospodarstwa. Jego odbudowa naturalnymi metodami może trwać lata; przy wykorzystaniu zamrożonego nasienia cennych linii hodowlanych proces ten będzie zdecydowanie szybszy – podkreśla Sylwia Judycka.

Jak wskazuje badaczka, obecnie główną barierą przed posiadaniem banku nasienia ryb są kwestie finansowe: koszty stworzenia takiej bazy oraz jej utrzymania.

fot. IRZiBŻ PAN

Nasienie ryb przed zdeponowaniem w banku jest poddawane procesowi kriokonserwacji (przechowywaniu w ultra niskiej temperaturze -196°C). – Napełniamy nasieniem cienkie, kilkunastocentymetrowe słomki, które na specjalnych ramkach są mrożone w oparach ciekłego azotu, a następnie są przenoszone do kontenerów z ciekłym azotem. Każda słomka z próbą zamrożonego nasienia jest dokładnie opisana, co umożliwia właściwą identyfikację zamrożonych prób nasienia oraz posiada określoną liczbę plemników w jednym mililitrze – tłumaczy specjalizująca się w tym naukowczyni.

Żywotność tak zamrożonego i przechowywanego nasienia jest wyliczana nawet na tysiące lat. – Dotychczas badaliśmy nasienie rozmrożone po kilku latach i nadal charakteryzowało się wysoką jakością – podaje Sylwia Judycka.

Zainteresowania badawcze dr Sylwii Judyckiej obejmują badania nasienia ryb – jego jakości czy poznania mechanizmów odpowiedzialnych np. za dojrzewanie plemników neosamców pstrąga tęczowego (neosamiec to ryba z odwrócona płcią). Główną metodą stosowaną w prowadzonych przez dr Sylwię Judycką badaniach jest wspomniana kriokonserwacja.

Ostatnie publikacje naukowe dr Sylwii Judyckiej dotyczyły m.in. opracowania wytycznych dla udoskonalenia procesu kriokonserwacji oraz oceny jakości nasienia ryb łososiowatych z odwróconą płcią.

We wrześniu badaczka rozpoczyna trzymiesięczny staż naukowy we Francji (w Laboratory of Fish Physiology and Genomics INRAE w Rennes), aby poznać technikę badawczą zwaną edycją genów i móc ją później wykorzystać w dalszych swoich badaniach.

Za swoje osiągniecia naukowe dr Sylwia Judycka została wyróżniona stypendium „L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki” (2022).

Źródło: Zakład Biologii Gamet i Zarodka IRZiBŻ PAN

- REKLAMA -

Najnowsze

- REKLAMA -

Zainteresuje Cię

Do 2030 roku liczba plastikowych opakowań w e-handlu modowym może się podwoić. Ich udział najszybciej rośnie w Polsce

Wraz ze wzrostem kanału e-commerce w branży modowej rośnie liczba wykorzystywanych opakowań, z których znaczną część wciąż stanowią te z plastiku....

Raport PTEC: Współpraca ciepłownictwa i elektroenergetyki wpłynie na obniżenie cen ciepła, emisji CO2 i poprawę efektywności systemu

Podczas tegorocznego Kongresu Ciepłownictwa w Nałęczowie, Polskie Towarzystwo Energetyki Cieplnej (PTEC) zaprezentowało najnowszy raport pt. „Integracja sektora ciepłowniczego...

Polskie Sieci Elektroenergetyczne uruchamiają kampanię „Odłóż na później” wspierającą elastyczne zarządzanie energią

Ruszyła ogólnopolska kampania edukacyjna "Odłóż na później", której celem jest promocja odpowiedzialnego korzystania z energii elektrycznej poprzez świadome...

Branża budowlana musi budować w sposób odpowiedzialny klimatycznie

Przemysł cementowy na świecie odpowiada za 7-8 proc. światowej produkcji emisji dwutlenku węgla. „W Polsce, według danych Stowarzyszenia...

Zielone wartości w odwrocie. Polacy coraz bardziej obojętni na ekologię

Po chwilowym wzroście świadomości ekologicznej w polskim społeczeństwie przyszło zahamowanie nastrojów. Napływ obojętnych postaw, niski poziom wiedzy na...

Eurostat: UE czyni znaczące postępy w realizacji SDGs, ale trzy cele odnotowują regres

Eurostat opublikował raport "Zrównoważony rozwój w Unii Europejskiej - raport monitorujący postępy w realizacji SDGs w kontekście UE...

URE publikuje wytyczne dla koncesji na magazynowanie energii – duże instalacje powyżej 10 MW wymagają zgody regulatora

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki opublikował pakiet informacyjny dla podmiotów ubiegających się o koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej w...

URE: Tylko 135 odbiorców wybrało umowy z ceną dynamiczną w pierwszych miesiącach działania

Urząd Regulacji Energetyki opublikował pierwszy raport z monitorowania zawierania i stosowania umów z ceną dynamiczną, które są dostępne...