Ile kilogramów smogu rocznie wdycha mieszkaniec Krakowa? Sprawdź fakty

young man in medical mask on urban street during coronavirus pandemic
Photo by Gustavo Fring on <a href="https://www.pexels.com/photo/young-man-in-medical-mask-on-urban-street-during-coronavirus-pandemic-3983399/" rel="nofollow">Pexels.com</a>
Czas3 min

Ile kilogramów smogu rocznie wdycha mieszkaniec Krakowa? O ile dłużej żylibyśmy, gdyby nasze powietrze spełniałoby normy WHO? Co emituje więcej zanieczyszczeń w stolicy Małopolski: transport czy ogrzewanie domów? Eksperci FPPE przygotowali stronę edukacyjną, która pokazuje, jak dużo (nie) wiemy o smogu w Krakowie i całej Polsce. 

Uruchomienie nowej edukacyjnej strony dla mieszkańców Krakowa i nie tylko – pod adresem https://sctwkrakowie.pl/ – ma związek z procesem tworzenia pierwszej strefy czystego transportu w Europie Środkowej, który rozpoczął się w ubiegłym roku. Dyskusje, które się wówczas wywiązały, pokazały, że mimo dużej świadomości problemu smogu, wiedza mieszkańców na temat zanieczyszczeń powietrza i ich wpływu na zdrowie wciąż jest niepełna.

Ekspertki i eksperci Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych, która zajmuje się wspieraniem zielonej transformacji w Polsce, zebrali zatem fakty na temat zanieczyszczeń powietrza w Krakowie, aby zaprezentować je w jak najbardziej przystępny i dający do myślenia sposób.

Oto 10 faktów na temat smogu i czystego transportu, które tam znajdziecie:

1. Emisje tlenków azotu z transportu w Krakowie są 11 razy wyższe niż zalecenia WHO 

W 2021 r. emisje tlenków azotu (NOx) w Krakowie wynosiły średnio 111µg/m³, norma UE to 40µg/m³, a zalecany przez WHO poziom – 10 µg/m³.

Tlenki azotu, których głównym źródłem są rury wydechowe samochodów, są wyjątkowo groźne dla zdrowia – powodują podrażnienia dróg oddechowych, ich wdychanie może doprowadzić do ataków duszności, wykazują też negatywny wpływ na układ odpornościowy.

Źródło: FPPE | sctwkrakowie.pl

Źródło: FPPE | sctwkrakowie.pl

2. Transport powoduje 41% emisji szkodliwych substancji w Krakowie 

Czyni to pojazdy drugim źródłem zanieczyszczeń w Krakowie. Ustępuje on tylko emisji z kotłów, kominów i pieców (50%)

3. Samochody z silnikiem Diesla w Krakowie stanowią 40% pojazdów, ale emitują aż 66% NOx

Wynika tak z badań teledetekcyjnych na grupie ponad 100 tys. samochodów faktycznie poruszających się po mieście, a przeprowadzonych przez naukowców z ICCT w 2019 r.

4. Diesel emituje 10 razy więcej niż samochód benzynowy z tego samego rocznika

Dlatego normy emisyjne strefy czystego transportu – zarówno Krakowie jak i w wielu europejskich miastach, gdzie powstały strefy – są bardziej restrykcyjne dla pojazdów z silnikiem Diesla niż pojazdów benzynowych.

5. Mieszkaniec Krakowa wdycha 2 kg zanieczyszczeń powietrza rocznie 

To wartość przeciętna tylko dla zanieczyszczeń z transportu według danych GIOŚ.

Łącznie mieszkańcy Krakowa na narażeni na kontakt z 2,5 mln kg zanieczyszczeń z transportu rocznie (PM oraz NOx). To tyle samo masy co ma ok. 26 500 obwarzanków krakowskich.

Źródło: FPPE | sctwkrakowie.pl

Źródło: FPPE | sctwkrakowie.pl

6. Cząsteczka PM10 jest kilkanaście razy mniejsza od ludzkiego włosa 

Włos człowieka ma grubość 50-180 µg, ziarenko soli 60 µg, zaś cząsteczka smogowego pyłu (zgodnie z nazwą): PM10 – 10µg, a PM2,5 – 2,5 µg

PM10 i PM2,5 są często niewykrywalne za pomocą ludzkich zmysłów, dopóki ich stężenie nie jest bardzo wysokie. Jednak nawet w takich sytuacjach ich obecność w powietrzu ma negatywny wpływ na nasze zdrowie.

Źródło: FPPE | sctwkrakowie.pl

Źródło: FPPE | sctwkrakowie.pl

7. Gdyby krakowskie powietrze spełniało normy WHO, każdy w mieście żyłby średnio o 1,5 roku dłużej

Z powodu zanieczyszczeń powietrza w Polsce przedwcześnie umiera ok. 50 tys. osób. Smog ma negatywny wpływ nie tylko na długość życia, ale również pogarsza jego jakość. Przyczynia się do chorób układu oddechowego, krwionośnego i nerwowego. Odbija się na zdrowiu dzieci pogarszając rozwój płuc oraz na kondycji seniorów powodując demencję i chorobę Alzheimera.

8. Zanieczyszczenie powietrza kosztuje Kraków blisko ponad 6,7 miliarda złotych rocznie

Walka ze smogiem wiąże się nie tylko z kosztami inwestycyjnymi przechodzenia na czystą energię, które ponosi miasto i jego mieszkańcy. Mamy również do czynienia z kosztami braku takich działań, czyli wydatkami, jakie ponosimy na leczenie chorób spowodowanych zanieczyszczeniem, przymusowymi nieobecnościami w pracy, przedwczesnymi zgonami. W Krakowie mówimy o kosztach w wysokości średnio 8802 PLN na osobę.

9. 76% mieszkańców Krakowa popiera powstanie strefy czystego transportu

Tak wynika z badań przeprowadzonych przez FPPE jesienią 2022 r. Ponadto aż 93% krakowianek i krakowian oczekuje od władz miasta działań na rzecz poprawy jakości powietrza.

10. W Europie stref czystego transportu jest 320, do końca dekady liczba ta przekroczy 500

Kraków dołączy miast posiadających strefy czystego transportu w przyszłym roku. Pierwszy etap SCT w Krakowie rozpocznie się w lipcu 2024 r. i obejmie tylko najbardziej wiekowe pojazdy (ok. 3%). To etap przygotowawczy, którego celem jest budowanie świadomości i wiedzy mieszkanek i mieszkańców o funkcjonowaniu SCT. Drugi, właściwy etap wdrożenia SCT w Krakowie rozpocznie się w lipcu 2026 r.

– SCT w Krakowie to przełom w Polsce, pierwsze miasto na poważnie bierze się za zanieczyszczenia z transportu. A te są szczególnie ważne i groźne dla zdrowia ludzi mieszkających w miastach. Na zakorkowanych ulicach w tzw. miejskich kanionach – gęstej miejskiej zabudowie – stężenia niebezpiecznych zanieczyszczeń osiągają kosmiczne wartości. A nawet minuta narażenia na takie stężenia znacząco podnosi ryzyko zawału czy udaru – komentuje Hubert Różyk z FPPE: 

Więcej na stronie www.sctwkrakowie.pl

Źródło: FPPE

Zostaw komentarz

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.