Od 1 października na polskich półkach pojawią się opakowania objęte ogólnopolskim systemem kaucyjnym. Ministerstwo Klimatu i Środowiska apeluje o wybieranie produktów ze znakiem kaucji, podkreślając korzyści środowiskowe tego rozwiązania.
Systemem objęte będą butelki plastikowe do 3 litrów i puszki metalowe do 1 litra z kaucją 50 groszy oraz butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra z kaucją 1 złoty. Opakowania można rozpoznać po znaku kaucji z informacją o wysokości kaucji umieszczonym obok kodu kreskowego na etykiecie.
Kluczowe zasady dla konsumentów
Ministerstwo podkreśla, że kwota kaucji nie jest wliczona w cenę napoju na półce czy w automacie – wysokość kaucji jest częścią znaku na etykiecie opakowania. Aby otrzymać zwrot kaucji, opakowanie musi mieć znak kaucji i czytelny kod kreskowy, dlatego nie należy go zgniatać ani uszkadzać.
Europejskie doświadczenia jako wzorzec
Z podobnych rozwiązań korzysta już 180 milionów Europejczyków, co stanowi ponad jedną czwartą populacji kontynentu. Niemcy osiągnęli poziom zbiórki 97 procent, stając się liderem w zakresie systemów kaucyjnych. Norwegia odzyskuje 95 procent butelek PET dzięki współpracy branży, handlu i konsumentów.
Litewski sukces w rekordowym tempie
Litwa, która wprowadziła system kaucyjny w 2016 roku, w ciągu dwóch lat osiągnęła poziom zwrotu opakowań wynoszący 90 procent. Ten przykład pokazuje potencjał szybkiego wdrożenia systemu przy odpowiednim zaangażowaniu społecznym.
Trzy główne korzyści systemu
Po pierwsze, system przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów poprzez zachęcanie do recyklingu i ponownego wykorzystania opakowań. Po drugie, promuje zasadę odpowiedzialności producenta, co może prowadzić do bardziej świadomych decyzji biznesowych i ekologicznych. Po trzecie, może przyczynić się do wzrostu zaangażowania społecznego w dbanie o środowisko.
Zmiana przyzwyczajeń konsumentów
Ministerstwo zwraca uwagę, że pełny sukces systemu wymaga zmiany przyzwyczajeń konsumentów. Zamiast zgniatać butelki i puszki, w systemie kaucyjnym należy oddawać je niezgniecione. Kampanie edukacyjne oraz informacyjne mają pomóc w zrozumieniu korzyści płynących z tego rozwiązania.
Wsparcie materiałami edukacyjnymi
Resort przygotował spoty, plakaty, prezentacje i grafiki dostępne na stronie systemkaucyjny.gov.pl, które mają wspierać komunikację na temat systemu kaucyjnego w Polsce.
Szansa na dołączenie do europejskich liderów
Wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce stanowi kluczowy krok w transformacji gospodarki w kierunku modelu cyrkularnego. Może znacząco poprawić wskaźniki recyklingu opakowań i przyczynić się do osiągnięcia unijnych celów środowiskowych. Sukces systemu będzie zależał od współpracy producentów, handlu i konsumentów oraz skuteczności kampanii edukacyjnych, które mają zmienić dotychczasowe przyzwyczajenia związane z postępowaniem z opakowaniami.
