Panele fotowoltaiczne i wiatraki to przyszłość energetyki. Jest ich coraz więcej w krajobrazie Polski. Jednak nawet te zbudowane z wykorzystaniem najnowszych technologii nie będą działać wiecznie. Myślący perspektywicznie prosumenci zastanawiają się, jak rozwiązać w przyszłości problem recyclingu paneli PV zainstalowanych na swoich domach. Dlatego Grupa PGE już dziś pracuje nad metodami, które pomogą uporać się z czekającymi branżę problemami z utylizacją wyeksploatowanych urządzeń. W grudniu 2022 roku PGE otworzyła Centrum Badań i Rozwoju Gospodarki Obiegu Zamkniętego w Bełchatowie, w którym już opracowuje i wdraża rozwiązania przyszłości. 10 stycznia obchodzony jest na całym świecie Dzień Obniżenia Kosztów Energii – to dobry moment, aby przypomnieć o rosnącym znaczeniu GOZ.
Gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ) to już nie idea, ale gospodarcza rzeczywistość i ekonomiczna konieczność. Stanowi ona jeden z kluczowych elementów europejskiego Zielonego Ładu. Elementu, którego znaczenie dla transformacji gospodarczej jest równie istotne jak nisko-, a docelowo w 2050 r. zeroemisyjna produkcja energii. Model rozwoju ekonomicznego opartego na produkcji bazującej na pozyskiwaniu i eksploatacji coraz to nowych i większych zasobów pierwotnych planety uległ w praktyce wyczerpaniu. Rosnące potrzeby surowcowe i energetyczne przemysłu nie mogą zostać zaspokojone inaczej, niż przez odzyskiwanie i ponowne zastosowanie (niekoniecznie w tej samej formie) w gospodarce. Raz wydobyte nie pojawią się po raz kolejny, dlatego nie możemy ich bezpowrotnie tracić. Tak więc GOZ to nie tylko działania na rzecz ekologii, ale przede wszystkim ekonomiczna kalkulacja, że coraz bardziej ograniczone lub trudniej dostępne zasoby wpłyną negatywnie na możliwość dalszego wzrostu gospodarczego.
-Gospodarka obiegu zamkniętego jest nową propozycją modelu gospodarczego opartego na cyrkularności produktów i „odpadów” w gospodarce. W zasadzie pojęcie „odpadu” w tym modelu nie powinno występować, gdyż wszystko co możliwe należy zawracać z powrotem do systemów gospodarczych. Poprzedni model weź – wyprodukuj – wykorzystaj – wyrzuć, musi być zastępowany modelem obiegu zamkniętego – mówi prof. dr hab. inż. Arkadiusz Szymanek, Prodziekan Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Informatyki Politechniki Częstochowskiej.
Model ten nie wydaje się w gospodarce czymś zupełnie nowym, lecz nowa jest skala jego wdrożenia, a kluczowe szukanie aliansów nie tylko wewnątrz, ale i na zewnątrz organizacji produkcyjnych, w całym łańcuchu wartości. To już nie tylko recycling i planowa gospodarka odpadami, ale kompleksowa gospodarka zasobami i ich optymalizacja.
Centrum Badań i Rozwoju Gospodarki Obiegu Zamkniętego w Bełchatowie
Wychodząc z tych założeń Grupa PGE poprzez uruchomienie Centrum Badań i Rozwoju Gospodarki Obiegu Zamkniętego w Bełchatowie rozpoczyna nowy etap rozwoju w kierunku ścisłego powiązania działalności w sferze innowacji technologicznych z biznesem oraz testowania, i wdrażanie nowych rozwiązań w praktyce. Z punktu widzenia polskiej branży OZE najważniejszymi aspektami działalności Centrum będą:
- recykling surowców z wyeksploatowanych paneli PV i odzysk m.in. aluminium, krzemu, srebra, stali i innych surowców,
- wykorzystanie łopat turbin wiatrowych w takich sektorach gospodarki, jak np.: przemysł cementowy, odzysk włókien kompozytowych czy nadanie im nowych zastosowań w architekturze,
- odzysk cennych matali z magazynów energii, w tym m.in. manganu, litu, kobaltu, niklu i miedzi,
- opracowanie – na bazie ubocznych produktów spalania i wydobycia – nowych elementów konstrukcyjnych do budowy farm fotowoltaicznych, które w dużej mierze zastąpią konstrukcje stalowe,
- usługi i prace badawcze wyspecjalizowanych komórek organizacyjnych Centrum GOZ takich jak B+R lub laboratoria, w których już aktualnie realizowane są projekty związane z opracowywaniem technologii odzysku surowców i recyklingu odpadów z wielu procesów przemysłowych powiązanych z energetyką i górnictwem.
– Centrum GOZ jest inicjatywą, dzięki, której będą mogły powstawać nowe technologie i zastosowania, których jeszcze dzisiaj po prostu nie ma. Ważnym elementem będą zagadnienia wtórnego wykorzystania zużytych ogniw PV czy np. elementów farm wiatrowych jest już dziś trudny temat w krajach, które wcześniej wdrażały takie systemy. Oprócz trudnego odpadu w tychże urządzeniach jest wiele interesujących materiałów wtórnych, które mogą po przeróbce otrzymać „drugie życie” Wydaje się, że PGE jest dzisiaj liderem przedsięwzięć ekologicznych w zakresie szeroko pojętej energetyki, co udowadnia otwarciem wspomnianego już Centrum – podkreśla prof. Arkadiusz Szymanek
Ocena ta wydaje się tym bardziej zasłużona, że Centrum GOZ ma na celu wspieranie wszystkich firm i podmiotów z sektora energetycznego, górniczego i przemysłowego, które chcą wdrażać technologie i produkty w oparciu o gospodarkę obiegu zamkniętego. Zbudowane w ramach Grupy PGE specjalistyczne kompetencje mają służyć również podmiotom zewnętrznym i odpowiadać na ich potrzeby. Centrum GOZ już teraz współpracuje z przedstawicielami uczelni, by dodatkowo zwiększyć potencjał innowacyjny i wdrożeniowy. Utrzymuje i rozwija kontakty z uczelniami technicznymi i instytutami naukowymi w celu komercjalizacji wiedzy związanej z nowymi technologiami przetwarzania odpadów energetycznych i powydobywczych oraz związanych z OZE. Jak deklaruje Grupa PGE i odpowiadająca za operacyjne funkcjonowanie Centrum Spółka PGE Ekoserwis – nowe Centrum Badań i Rozwoju Gospodarki Obiegu Zamkniętego jest otwarte na kontakt i współpracę z różnymi partnerami, którzy chcą rozwijać innowacje w polskiej energetyce i przemyśle.
Źródło: PGE / Grafika: PGE
