W Poznaniu powstaje polski recyklomat (butelkomat), który zwróci środki na konto bez użycia karty płatniczej. Obecnie Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny i firma Czysta Polska poszukują podmiotów, które przetestują urządzenie. Pilotaż ma odbyć się w okresie letnim.
W przyszłym roku zacznie obowiązywać w Polsce system kaucyjny. Obowiązek przyjmowania zużytych butelek i puszek będą miały wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw. Mniejsze mogą dołączyć do systemu, ale nie muszą.
– Doświadczenie państw europejskich, które wprowadziły już system kaucyjny, pokazuje, że obroty sklepów, które nie przystąpią do systemu kaucyjnego mogą spaść nawet do 30 proc. – mówi Paweł Skwarczowski, dyrektor ds. komercjalizacji w firmie Czysta Polska. – Klienci bowiem zazwyczaj robią zakupy tam, gdzie mogą przy okazji oddać butelki i puszki i odzyskać kaucję – dodaje. Dlatego już niedługo będziemy mieli dla nich przystępną cenowo ofertę.
Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny i Czysta Polska pracują obecnie nad recyklomatem, który będzie można ustawić w dowolnym miejscu. Doświadczenia innych państw wskazują, że o powodzeniu systemu kaucyjnego decydują dwie rzeczy. Są to wysokość kaucji i wygoda zwrotu.
– Chcemy, by nasze urządzenia stały tam, gdzie przebywają ludzie, czyli na boiskach, pod szkołami, w centrach miast, terenach rekreacyjnych czy też w pobliżu małych sklepów. Wszędzie tam, gdzie ludzie spożywają napoje, poprzez ustawienie w pobliżu recyklomatu możemy wpłynąć na ich decyzję o oddaniu opakowania do recyklingu, a nie wyrzuceniu do kosza – tłumaczy Tomasz Markowski, kierownik Grupy Badawczej Urządzeń Elektronicznych w Łukasiewicz – Poznańskim Instytucie Technologicznym.
Tworzony w Poznaniu recyklomat ma być uniwersalny. Będzie można go zaprogramować zgodnie z życzeniem klienta – czy to będzie duża sieć sklepów, czy też kilka mniejszych sklepów zlokalizowanych w mniejszej miejscowości. Będzie oferować wszystkie opcje oddawania klientom zapłaconej przy zakupie kaucji – od zwrotu na kartę płatniczą, po tradycyjny kwitek, z którym klient udaje się do sklepowej kasy. Nowością i unikatowym rozwiązaniem ma być zwrot na konto bez konieczności podawania jego numeru czy posiadania przy sobie karty. To innowacyjne rozwiązanie opracowane przez Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny.
– Tworzymy algorytm, który pozwoli zakodować dowolny numer konta bankowego za pomocą kilku słów. Bardzo obrazowo będzie wyglądało to w taki sposób, że podczas zwrotu butelki przy recyklomacie wystarczy powiedzieć na przykład ciąg trzech określonych słów i kaucja automatycznie trafi na nasze konto, bez podawania innych danych czy np. przykładania karty lub telefonu. Kiedy wychodzimy wyrzucić śmieci lub jesteśmy na plaży, nie mamy ze sobą telefonu czy portfela, dlatego ten system ma działać możliwe najprościej dla odbiorcy – wyjaśnia Tomasz Markowski. – Mechanizm, który pozwoli zakodować numer rachunku, będzie dostępny na naszej stronie internetowej, ale możemy też przekazać go bankom, które udostępnią go w swoich aplikacjach – dodaje.
Kilkanaście pierwszych recyklomatów w czerwcu tego roku przejdzie testy. Sklepy lub gminy zainteresowane przetestowaniem urządzenia proszone są o kontakt z firmą Czysta Polska (pskwarczowski@recyklomaty.com) tel. 665002759.
System kaucyjny, który wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku, obejmie plastikowe butelki o pojemności do 3 l, szklane do 1,5 l i metalowe puszki do 1 l. Kupując takie opakowanie, klient dopłaci 50 gr. Pieniądze zostaną mu zwrócone w momencie, gdy odda butelkę lub puszkę w punkcie zbiórki.
Wprowadzenie systemu jest związanie z wdrażaniem unijnej dyrektywy SUP, tzw. plastikowej (single-use plastic). Zakłada ona zapewnienie selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powstałych z butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów (w tym ich zakrętek i wieczek) na poziomie 77 proc, w 2025 roku oraz 90 proc. w roku 2029. Obecnie duża część tych odpadów zbierana jest wraz z innymi odpadami komunalnymi.
Źródło: Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny
