Dnia 5 listopada 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy przedłożony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, mający na celu wzmocnienie odporności miast na skutki zmieniającego się klimatu.
Kluczowym elementem nowej ustawy jest wprowadzenie obowiązku opracowania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu (MPA) przez wszystkie miasta powyżej 20 tys. mieszkańców w Polsce. Plany te mają być narzędziem strategicznym, pozwalającym samorządom kompleksowo i skutecznie działać na rzecz zwiększenia odporności na negatywne konsekwencje zmian klimatu.
Główne założenia miejskich planów adaptacji
Miejskie plany adaptacji (MPA) będą opierać się na:
- Analizie zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych występujących na terenie danej gminy.
- Scenariuszach prognozowanych zmian klimatu oraz związanych z nimi ryzyk.
Kluczowe elementy MPA to:
- Koncepcje zazieleniania miasta oraz zagospodarowania wód opadowych i roztopowych.
- Opis celów i działań adaptacyjnych oraz sposobu ich wdrażania.
- Zasady monitorowania realizacji planu – co 2 lata władze będą tworzyć raporty przekazywane do Instytutu Ochrony Środowiska.
- Aktualizacja planów nie rzadziej niż raz na 6 lat.
Adaptacja do zmian klimatu zostanie również uwzględniona w innych dokumentach strategicznych gmin i województw, a także w planowaniu przestrzennym.
Wsparcie finansowe i zmiany w programach
W ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FEnIKS) przewidziano 20 mln zł na opracowanie miejskich planów adaptacji w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców.
Ponadto, nowe przepisy usprawnią działanie programów „Stop Smog” i „Czyste Powietrze”, dedykowanych m.in. wymianie urządzeń grzewczych i termomodernizacji budynków. Celem jest przyśpieszenie poprawy jakości powietrza i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Ustawa o miejskich planach adaptacji do zmian klimatu to kluczowy krok w kierunku zwiększenia odporności polskich miast na negatywne skutki zmieniającego się klimatu. Nowe rozwiązania prawne i finansowe mają wesprzeć samorządy w kompleksowym planowaniu i wdrażaniu działań adaptacyjnych, chroniąc bezpieczeństwo mieszkańców i infrastruktury miejskiej.