Ponad 30 think – tanków, organizacji społecznych i branżowych, w tym Konfederacja Lewiatan, apeluje do resortu klimatu i środowiska o niezwłoczne przeprowadzenie rzetelnych konsultacji publicznych pełnej aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu.
W liście otwartym do Pauliny Hennig-Kloski, szefowej resortu klimatu i środowiska, przedstawiciele wielu środowisk zwracają uwagę, że Polska stoi przed koniecznością pilnego przyspieszenia transformacji energetycznej oraz budowy gospodarki neutralnej klimatycznie w sposób odpowiedzialny społecznie. Odpowiednio zaprojektowane działania wzmocnią nasze bezpieczeństwo i długookresową odporność na szoki klimatyczne, społeczne i gospodarcze. Przygotowanie skutecznej odpowiedzi na te bezprecedensowe wyzwania wymaga uwzględnienia perspektyw wszystkich sektorów oraz grup społecznych.
Apelujemy do Ministerstwa Klimatu i Środowiska o przeprowadzenie bez zbędnej zwłoki rzetelnych konsultacji publicznych aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu zgodnie z art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu – czytamy w liście.
Polska wciąż przygotowuje aktualizację Krajowego Planu. Pomimo wyznaczenia w art. 14 ust. 2 ww. rozporządzenia daty 30 czerwca 2024 r. jako ostatecznego terminu przedłożenia tego dokumentu Komisji Europejskiej, nasz kraj nie wywiązał się z tego obowiązku. Powstałe opóźnienie nie może być jednak powodem pominięcia konsultacji publicznych ani przeprowadzenia ich w sposób fasadowy. Przedkładając Komisji Europejskiej zaktualizowany Krajowy Plan, zgodnie z art. 10 ww. rozporządzenia, każde państwo członkowskie powinno dołączyć dowody na to, że przeprowadziło konsultacje. Szereg wymogów w zakresie zapewnienia odpowiedniego udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji nakłada na nas także ratyfikowana przez Polskę w 2003 roku Konwencja
z Aarhus, szczególnie jej art. 5 ust. 7 oraz art. 7. Przeprowadzenie rzetelnych konsultacji publicznych jest zatem nieodłącznym elementem procesu aktualizacji Krajowego Planu.
Choć przygotowanie aktualizacji Krajowego Planu wynika ze zobowiązań unijnych, proces ten nie powinien być traktowany wyłącznie jako spełnienie pewnych wymogów formalnych, ale jako szansa na uporządkowanie zarządzania transformacją energetyczną w Polsce. Rząd nie przedstawił dotąd klarownego harmonogramu, nie tylko w zakresie dokończenia aktualizacji Krajowego Planu, ale także dalszych prac nad innymi dokumentami o kluczowym znaczeniu dla transformacji klimatyczno-energetycznej, w tym zaktualizowanej Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. Polska jest także jedynym państwem Unii, które wciąż nie przygotowało długoterminowej strategii określającej nasz wkład w osiągnięcie neutralności klimatycznej UE do 2050 r.
Zaprojektowanie kompleksowej polityki energetycznej pozostaje wyzwaniem, gdyż wiąże się z oficjalnym zadeklarowaniem celów energetyczno-klimatycznych Polski na najbliższe dekady, przy uwzględnieniu skali i tempa prowadzenia działań transformacyjnych oraz interesów wszystkich stron i sektorów uczestniczących w transformacji. Proces ten jest bez wątpienia złożony i trudny. Niemniej, opracowanie wizji, celów, a także kierunków działań, powinno nastąpić w procesie szerokiego, włączającego dialogu ze wszystkimi interesariuszami.
Konieczne jest zatem szybkie uruchomienie rzetelnego procesu konsultacji publicznych pełnej aktualizacji Krajowego Planu, uwzględniającej tzw. scenariusz ambitny WAM (ang. with additional measures), w tym publikacja wyników modelowania stanowiącego podstawę dla proponowanych scenariuszy. Niezbędne jest także zapewnienie odpowiednio długiego czasu trwania konsultacji, a następnie opracowanie i opublikowanie raportu, w którym zostaną przedstawione zgłoszone uwagi oraz stanowisko rządu w sprawie ich przyjęcia lub odrzucenia, wraz z uzasadnieniem – podkreślają sygnatariusze listu.
Apel jest dostępny na stronie Lewiatana.
Źródło: Konfederacja Lewiatan
