Badanie IBRiS przeprowadzone na zlecenie agencji Clear Communication Group pokazuje, że Polacy oczekiwali wcześniejszego rozpoczęcia kampanii edukacyjnej o systemie kaucyjnym startującym 1 października. Aż 37% konsumentów chce otrzymywać informacje bezpośrednio w sklepach, a tylko 5% wskazuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska jako źródło wiedzy.
Na kilka dni przed uruchomieniem systemu kaucyjnego wiedza Polaków o nowych zasadach pozostaje niepełna. Niemal połowa (47%) deklaruje, że wie, jak będzie działał system, a kolejne 25% słyszało o kaucji, ale nie zna szczegółów. Ponad jedna czwarta badanych (28%) przyznaje, że nigdy wcześniej nie zetknęła się z tym tematem.
Szczególnie niski poziom wiedzy dotyczy najmłodszych – w grupie 18-29 lat niemal co drugi twierdzi, że nigdy wcześniej nie słyszał o tym projekcie, a jedynie 28% rozumie jego zasady. Najwyższą świadomość deklarują osoby w wieku 30-39 lat (57%) oraz powyżej 70 roku życia (59%).
Sklepy kluczowym źródłem informacji
Polacy najchętniej chcieliby zdobywać informacje o systemie kaucyjnym bezpośrednio w sklepach. Ponad jedna trzecia badanych (37%) oczekuje tam widocznych oznaczeń i plakatów, a prawie co piąty liczy na pomoc obsługi. Znacznie mniejszą rolę w komunikacji przypisują instytucjom państwowym – Ministerstwo Klimatu i Środowiska zostało wskazane jedynie przez 5% ankietowanych. Respondenci w ogóle nie widzą w roli edukatorów influencerów czy celebrytów.
Klaudia Rombalska, managerka projektów i liderka praktyki retail w Clear Communication Group, podkreśliła: „Ważnym źródłem informacji pozostają tradycyjne media – co trzeci badany wskazuje telewizję, radio i portale internetowe jako główne kanały, z których chce czerpać informacje o systemie kaucyjnym. To wyraźny sygnał, że to właśnie media, a nie influencerzy czy politycy, mają mandat do edukowania społeczeństwa”.
Oczekiwanie kampanii kilka miesięcy przed startem
Czterech na dziesięciu Polaków uważa, że kampania powinna była ruszyć na kilka miesięcy przed startem systemu kaucyjnego. Co drugi badany liczył, że komunikacja potrwa przynajmniej kilka tygodni przed 1 października. Tylko 7% uznało, że wystarczą działania ograniczone do ostatnich dni września. Ostatecznie resort klimatu rozpoczął ogólnopolską kampanię 1 września 2025 roku, planując jej intensyfikację na październik.
Praktyczne informacje ważniejsze niż kwoty zwrotu
Badanie pokazuje, że dla konsumentów najważniejsze są podstawowe informacje – jakie butelki i puszki obejmuje kaucja i gdzie je oddać (37%). Zaraz potem pojawia się potrzeba prostych wyjaśnień, jak wygląda sam proces zwrotu i czy będzie on wygodny (29%). Dopiero w dalszej kolejności pojawiają się kwestie finansowe (10%) oraz akcent na prośrodowiskowy wymiar systemu (6%).
Zakres systemu kaucyjnego
Od 1 października 2025 roku system kaucyjny obejmie butelki plastikowe do 3 litrów oraz puszki metalowe do 1 litra. Od 1 stycznia 2026 roku rozszerzy się także na szklane butelki wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Przy zakupie napojów do ceny produktu będzie doliczana kaucja, którą konsument odzyska po zwrocie pustego opakowania w sklepie.
Badanie zostało przeprowadzone przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) metodą CAWI w dniach 12-13 września na ogólnopolskiej próbie 1001 dorosłych Polaków. Skuteczne wdrożenie systemu kaucyjnego wymaga wielokanałowej i dobrze skoordynowanej komunikacji, szczególnie dla małych sklepów, gdzie klienci będą najczęściej szukać odpowiedzi.
