Choć nasza świadomość na temat odpowiedniego postępowania z opakowaniami na żywność wciąż rośnie, nie zmniejsza się potrzeba edukacji m.in. w zakresie znajomości symboli na opakowaniach lub recyklingu opakowań wielomateriałowych. 15 września obchodzony był Dzień Opakowań.
Z pomocą i odpowiedziami na te pytania przychodzi europejska kampania edukacyjna na rzecz odpowiedzialnego postępowania z opakowaniami na żywność, w której uczestniczy Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Założeniem międzynarodowego projektu InformPack jest zbadanie luk w wiedzy konsumentów i stworzenie kampanii edukacyjnych, które pozwolą “darować” opakowaniom po żywności drugie życie.
– W pierwszym etapie projektu przeprowadziliśmy badania ankietowe wśród konsumentów w różnych krajach Europy m.in. Finlandii, Hiszpanii, Danii i Polsce. Pytaliśmy ich m.in. o to, czy przy zakupie żywności zwracają uwagę na materiał, z jakiego wykonane jest opakowanie, czy są w stanie zrezygnować z kupna produktu z powodu nadmiernej ilości plastiku w opakowaniu albo czy segregacja zużytych opakowań sprawia im trudność – opowiada dr Joanna Fotschki, zaangażowana w projekt z ramienia Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Bezpłatne materiały edukacyjne – sprawdź je!
Wyniki badań ankietowych wskazały luki w wiedzy konsumentów i były podstawą do stworzenia materiałów edukacyjnych – infografik i filmów – dotyczących zagadnień związanych z opakowaniami po żywności i odpowiedzialnymi postawami konsumenckimi. Materiały zostały przetłumaczone na wiele języków m.in. włoski, niemiecki, duński, fiński czy francuski.
Infografiki można zobaczyć i bezpłatnie pobrać ze strony PAN. Znajdziemy tam odpowiedzi m.in. na temat tego, co zrobić ze zużytymi materiałami wielomateriałowymi, co oznaczają symbole na opakowaniach na żywność i czy naprawdę trzeba czyścić opakowania po żywności przed recyklingiem.
Z kolei filmy dostępne są tutaj. Są w nich omówione takie tematy jak np. bioplastik, opakowania wielomateriałowe czy rPET (plastik pochodzący z recyklingu).
– Stworzyliśmy też quizy „Recycle Hero” w wersji dla dzieci i dorosłych, i zorganizowaliśmy warsztaty dla szkół m.in. w Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Olsztynie, gdzie uczestnicy mogli poznać stosowane tam technologie przetwarzania odpadów – dodaje dr Joanna Fotschki.
Wszystkie informacje i materiały znajdziesz na naszej stronie Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Polacy a temat opakowań na żywność
Projekt „InformPack” wspiera Monika Michalska – ekspertka w zakresie technologii przetwarzania odpadów, w social mediach znana jako „Pani od odpadów”.
Pytana o to, czy Polacy znają i rozumieją symbole różnych opakowań, odpowiada, że w tej kwestii nasze społeczeństwo jest podzielone na dwie grupy.
– Jedni faktycznie się tym interesują, czytają symbole zawarte na opakowaniach i wiedzą, co oznaczają. Z kolei drudzy w ogóle nie zwracają na to uwagi – wskazuje.
Dodaje też, że choć świadomość zmienia się na lepsze (również w kwestii umiejętności sortowania zużytych opakowań), to mając do wyboru produkt w opakowaniu bardziej lub mniej ekologicznym kierujemy się jednak jego ceną.
Jak podaje ekspertka, średnio w Polsce do recyklingu trafia 27% wszystkich odpadów zbieranych selektywnie (czyli tych posortowanych).
– Najprościej i najefektywniej recyklingowi poddaje się metal, czyli np. wszelkie puszki aluminiowe. W tym przypadku recykling nie powoduje utraty jakości tych opakowań. Podobnie wygląda kwestia szkła – podkreśla Monika Michalska.
Najtrudniej przetwarza się opakowania z tworzyw sztucznych.
– W tym przypadku najłatwiej przetwarza się opakowania po chemii gospodarczej, po kosmetykach czy detergentach, czyli te z „grubszego” plastiku. Natomiast bardzo trudne do przetworzenia są opakowania giętkie typu jednorazówka, opakowania po słodyczach czy produktach sypkich. W recyklingu mechanicznym nie jesteśmy w stanie ich przetworzyć, a nad rozwojem recyklingu chemicznego w tym zakresie wciąż trwają badania naukowe (i nawet jeśli takie rozwiązania już się pojawiają to w małych instalacjach, a nie na skalę przemysłową) – tłumaczy ekspertka.
W jej ocenie, jednym z wyzwań, nad którymi jako społeczeństwo musimy jeszcze popracować, jest segregacja odpadów bio.
– Wciąż znajduje się w nich dużo tworzyw sztucznych, co oznacza, że wprawdzie wyrzucamy tam odpady bio, ale w jakichś workach foliowych czy reklamówkach – mówi.
Przy okazji Dnia Opakowań Monika Michalska zwraca uwagę na jeszcze dwie kwestie.
– Przede wszystkim pamiętajmy o wyrzucaniu pustych opakowań, ponieważ pozostawione resztki jedzenia stanowią duże barierę w procesie recyklingu. Nawet jeśli produkt się zepsuje to wyrzućmy go do odpadów zmieszanych lub bio, a opakowania osobno. Drugą kwestią jest kupowanie żywności w możliwie najprostszych opakowaniach, najlepiej tych monomateriałowych, które są poddawane recyklingowi najłatwiej i najefektywniej – apeluje.
Według szacunków, które przywołuje ekspertka, w 2025 roku na rynek polski zostanie wprowadzonych 250 tys. ton butelek PET, 30 tys. butelek HDPE (np. na napoje mleczne typu mleko, maślanki, jogurty pitne) i 75 tys. ton puszki aluminiowej. Jednocześnie szacuje się, że do recyklingu trafi od jednej trzeciej do ponad połowy z nich.
O EIT Food InformPack
Projekt EIT Food InformPack to międzynarodowa inicjatywa instytucji naukowych Uniwersytetu w Aarhus (Dania), Uniwersytetu w Reading (Wielka Brytania), Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN (Polska), sieci badawczej VTT (Finlandia), producentów: Bioazul (Hiszpania) i Grupy Maspex (Polska) oraz hiszpańskiej sieci supermarketów Eroski.
Celem działań prowadzonych w ramach projektu jest przede wszystkim zmiana zachowań konsumentów, aby postępowali z opakowaniami na żywność w sposób odpowiedzialny i zrównoważony. Istotne jest również zaangażowanie i uświadamianie samych producentów żywności, a także władz samorządowych, odpowiedzialnych m.in. za dostępność przy ulicach śmieci do segregacji.
InformPack jest finansowany przez EIT Food, Wspólnotę Wiedzy i Innowacji w obszarze żywności Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), organu Unii Europejskiej, w ramach programu ramowego UE Horyzont 2020 w zakresie badań i innowacji.
Źródło: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN
