Transformacja energetyczna poprzez wykorzystanie bioodpadów może stać się kołem zamachowym rozwoju Polski – to główna konkluzja XVI Międzynarodowego EKOFORUM w Zamościu. Uczestnicy debat podkreślali potencjał sektora biogazowego w budowie stabilnej i niezależnej energetyki oraz korzyści dla lokalnych społeczności.
Artur Zawisza, prezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego (UPEBBI), przedstawił imponujące dane dotyczące potencjału sektora. 150 milionów ton bioodpadów pochodzących rocznie z rolnictwa, hodowli i przemysłu rolno-spożywczego pozwala na wytworzenie w Polsce blisko 5 miliardów metrów sześciennych biometanu, co stanowi ponad jedną czwartą krajowego zużycia gazu.
Prezes Zawisza podkreślał znaczenie projektów biogazowych dla lokalnych społeczności i samorządów jako szansy na nowe inwestycje, miejsca pracy i większą niezależność energetyczną regionów. Biogazowe projekty mogą przyczynić się do rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich przy jednoczesnym rozwiązywaniu problemów związanych z gospodarką odpadami.
Stabilne źródła OZE jako priorytet w miksie energetycznym
Podczas debaty „Co dalej z polską energetyką?” eksperci zgodzili się co do konieczności modyfikacji proponowanego miksu energetycznego. Zawisza argumentował, że spośród odnawialnych źródeł energii należy szczególnie promować te, które są stabilne, dyspozycyjne i sterowalne – biogaz, energię wodną i geotermię.
Arkadiusz Sekściński, prezes Fundacji Green Transition Hub, poparł tę tezę, podkreślając konieczność zdywersyfikowanego miksu energetycznego oraz wzajemnej kompatybilności źródeł energii. Sekściński wyraził nadzieję, że branża biogazowa uniknie błędów legislacyjnych innych sektorów i będzie się dynamicznie rozwijać.
Wyzwania naukowe i technologiczne sektora
Prof. Alina Kowalczyk-Juśko z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie zwróciła uwagę na ciągłe wyzwania w sferze naukowej. Podkreśliła wzajemną potrzebę współpracy między światem nauki a praktykami z branży biogazowej – naukowcy uczą się od biogazowni rzeczy praktycznych, podczas gdy przemysł oczekuje konkretnych odpowiedzi na stawiane pytania.
Wykładowczyni zauważyła, że potencjał sektora nie jest do końca zbadany, a nawet w przypadku biogazu rolniczego rozbieżności w szacunkach są bardzo duże. Od strony technologicznej pozostaje wiele zagadnień do rozwiązania, co wymaga współpracy wszystkich zainteresowanych stron.
Programy finansowania inwestycji biogazowych
Beata Matecka, prezes Grupy Kapitałowej „Business Consulting Group”, przedstawiła dostępne możliwości finansowania inwestycji w sektorze biogazu i biometanu. Jako członek grupy roboczej do spraw finansowania w Porozumieniu na rzecz Rozwoju Sektora Biogazu i Biometanu, pracuje nad zapewnieniem branży dostępu do finansowania zarówno z dotacji, jak i środków kredytowych.
Matecka wskazała na dostępne programy, w tym kontynuowany program „Energia dla Wsi” oraz pierwszy program dla biometanu z budżetem około 4 miliardów złotych przygotowany w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, umożliwiający realizację nowych projektów zarówno dla przedsiębiorców prywatnych, jak i komunalnych.
Edukacja społeczna kluczem do akceptacji inwestycji
Beniamin Bielak, prezes Związku Młodzieży Wiejskiej na Lubelszczyźnie, podkreślił znaczenie edukacji lokalnych społeczności na temat potencjalnych korzyści i niedogodności związanych z inwestycjami w biogaz. Inwestycje często budzą wątpliwości i sprzeciw społeczny spowodowany brakiem wiedzy.
Według Bielaka nawet najpiękniejsza ulotka nie zastąpi roli społecznego lidera małych społeczności. Inwestorzy powinni zapraszać do dialogu lokalnych liderów – członków organizacji młodzieżowych, strażaków ochotniczych czy duchowieństwo – aby rozwiewać wszelkie wątpliwości mieszkańców.
Nowa klasyfikacja źródeł energii według stabilności
Zawisza zaproponował odejście od tradycyjnego podziału na energetykę konwencjonalną i odnawialną na rzecz klasyfikacji według stabilności, dyspozycyjności i sterowalności źródeł. Spośród odnawialnych źródeł należy szczególnie promować te stabilne, dyspozycyjne i sterowalne, tworząc odpowiednie prawo i możliwości pozyskiwania środków finansowych.
Znaczenie dla polskiej transformacji energetycznej i gospodarki cyrkularnej
Sektor biogazu i biometanu może stać się kołem zamachowym polskiej gospodarki, wykorzystując ogromne zasoby bioodpadów do produkcji czystej energii. Rozwój tej branży wpisuje się w cele gospodarki cyrkularnej, przekształcając odpady w wartościowe surowce energetyczne. Biogaz jako stabilne i sterowalne źródło energii odnawialnej może odegrać kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz wspierać cele dekarbonizacji przy jednoczesnym rozwoju obszarów wiejskich. Wykorzystanie lokalnych zasobów biomasy przyczynia się do zmniejszenia zależności energetycznej kraju i budowy odpornego, zdecentralizowanego systemu energetycznego opartego na odnawialnych źródłach energii.