W Polsce funkcjonuje już ponad 1,5 miliona mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy przekraczającej 12,7 GW – wynika z najnowszego raportu Urzędu Regulacji Energetyki. Dane za 2024 rok potwierdzają dalszy rozwój energetyki prosumenckiej, choć tempo przyrostu nowych instalacji systematycznie spada.
Według danych URE, na koniec 2024 roku do sieci elektroenergetycznych przyłączonych było dokładnie 1 544 574 mikroinstalacji OZE. W ubiegłym roku wszystkie mikroinstalacje wprowadziły do sieci ponad 8,5 TWh energii elektrycznej. Fotowoltaika utrzymuje absolutną dominację na rynku, odpowiadając za 99,7 proc. całej energii oddanej do sieci z mikroinstalacji.
Zdecydowana większość najmniejszych źródeł OZE (98,6 proc.) należy do prosumentów, których w całym kraju jest już 1 522 655. Odpowiadają oni za niemal 95 proc. zainstalowanej mocy (12 045 MW) i 97,2 proc. energii wprowadzonej do sieci ze wszystkich mikroinstalacji (8,318 TWh).
Największą liczbę mikroinstalacji prosumenckich obsługują dwaj operatorzy – Tauron Dystrybucja i PGE Dystrybucja, do których sieci przyłączonych jest ponad milion takich instalacji (2/3 wszystkich w Polsce). Przez ich sieci przepływa również 2/3 energii wytwarzanej w najmniejszych OZE.
Dynamika rynku wyraźnie spowalnia
Z danych URE wynika, że chociaż liczba mikroinstalacji nadal rośnie, to dynamika przyrostu systematycznie spada. W 2022 roku liczba mikroinstalacji zwiększyła się o około 41 proc. rok do roku, w 2023 roku tempo spadło do około 15 proc., a w 2024 roku wyniosło już tylko 10 proc.
Podobną tendencję widać w ilości wprowadzanej do sieci energii – w 2022 roku nastąpił wzrost aż o 110 proc., w 2023 roku o 26 proc., a w 2024 roku o około 17 proc. Również przyrost mocy mikroinstalacji jest coraz wolniejszy – w 2022 roku całkowita moc zwiększyła się o 52 proc., w 2023 roku o 22 proc., a w 2024 roku już tylko o 12 proc.
Raport URE pokazuje również pierwsze efekty wprowadzania nowych modeli prosumenckich – w 2024 roku zarejestrowano trzy mikroinstalacje należące do prosumentów zbiorowych o łącznej mocy 0,113 MW, które wprowadziły do sieci 87,768 MWh energii.
„Stale rosnąca – choć już w nieco wolniejszym tempie – liczba instalacji OZE, wymaga ogromnych nakładów na infrastrukturę sieciową. Dzięki działaniom Regulatora, podjętym między innymi w ramach 'Karty Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki’, udało się zaplanować wzrost wydatków na ten cel. W sumie operatorzy w najbliższych latach przeznaczą na inwestycje w rozbudowę i modernizację sieci 130 mld zł” – wyjaśnia Renata Mroczek, Wiceprezes URE.
Warto przypomnieć, że właściciele mikroinstalacji OZE korzystają z szeregu ułatwień, w tym łatwiejszego przyłączenia do sieci, zwolnienia z kosztów bilansowania handlowego oraz mechanizmów wsparcia przy sprzedaży energii do sieci. Obecnie funkcjonują dwa systemy rozliczeń: starszy net-metering (dla instalacji przyłączonych przed 1 marca 2022 r.) oraz nowszy net-billing.
Kolejne zmiany są już na horyzoncie – regulacje dotyczące funkcjonowania prosumenta wirtualnego wejdą w życie 2 lipca 2025 roku, co może przynieść nową dynamikę na rynku energetyki rozproszonej.
