Komisja Europejska podjęła dziś decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawy przeciwko Polsce w związku z nakładaniem restrykcyjnych wymogów na przedsiębiorstwa prowadzące transgraniczny handel gazem ziemnym na mocy krajowych przepisów dotyczących magazynowania gazu.
Polska ustawa o zapasach nakłada na importerów i handlowców gazu ziemnego składowanego poza terytorium Polski obowiązek zapewnienia możliwości dostarczania przez cały czas łącznych zapasów obowiązkowych gazu ziemnego do krajowej sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej oraz rezerwowania ciągłej zdolności przesyłowej do Polski, na wypadek zaistnienia potrzeby. Prawo krajowe nie zezwala na obrót zarezerwowaną zdolnością na rynku wtórnym, nawet jeśli zdolność ta nie jest wykorzystywana. Prawo wyklucza również stosowanie zasady „wykorzystaj lub strać”. Dostawcy gazu korzystający z instalacji magazynowych w Polsce nie podlegają tym samym wymogom.
Wymogi nałożone na importerów i handlowców magazynujących gaz ziemny poza terytorium Polski nie są zgodne z rozporządzeniem (UE) 2017/1938 w zakresie bezpieczeństwa dostaw gazu. Nakładają one bowiem dodatkowe obciążenia na uczestników rynku magazynujących gaz poza terytorium Polski, stwarzają ryzyko zakłócenia konkurencji, utrudniają funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz zagrażają bezpieczeństwu dostaw gazu, ponieważ prawo krajowe zwiększa ryzyko ograniczeń przesyłowych w punktach połączeń międzysystemowych.
Dzisiejsza decyzja jest ostatnim etapem postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wszczętego przez Komisję w 2018 r. na podstawie jej własnego dochodzenia i szeregu skarg od podmiotów gospodarczych. W kwietniu 2019 r. Komisja przesłała uzasadnioną opinię. W kwietniu 2022 r. Polska opublikowała projekt ustawy zmieniającej ustawę o zapasach gazu, w celu zmiany obowiązku magazynowania gazu. Jednak do dziś ta ustawa zmieniająca nie została przedłożona do przyjęcia przez Sejm, a władze polskie nie przekazały zaktualizowanego harmonogramu jej przyjęcia.
Mimo regularnej wymiany informacji Polska nie rozwiązała jeszcze problemu. Ponieważ funkcjonowanie rynku magazynowania gazu w Unii oraz niedyskryminacyjne zasady dotyczące warunków dostępu do systemów przesyłowych gazu ziemnego mają ogromne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw i ustabilizowania cen energii, Komisja podjęła decyzję o skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Przebieg procedury
Rozporządzenie UE w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu określa wymogi, których wszystkie państwa członkowskie muszą przestrzegać, aby zapobiec potencjalnym zakłóceniom w dostawach w UE i reagować na nie w duchu solidarności. Aby umożliwić państwom członkowskim korzystanie z dostaw od sąsiadów w przypadku kryzysu w dostawach gazu, w rozporządzeniu przewidziano specjalne środki służące zagwarantowaniu ciągłości dostaw i złagodzeniu skutków sytuacji wyjątkowej.
Można wprowadzić obowiązki z zakresu bezpieczeństwa dostaw, które wykraczają poza te nałożone rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu, jest to jednak uzależnione od rygorystycznych warunków, takich jak przestrzeganie zasad proporcjonalności, niedyskryminacji, unikania nieuzasadnionego zakłócania konkurencji lub utrudniania funkcjonowania rynku wewnętrznego.
Źródło: Komisja Europejska
