Klimat i bezpieczeństwo – nowe podejście UE

Czas3 min

UE proponuje nowe, kompleksowe podejście do wywołanych zmianą klimatu i degradacją środowiska zagrożeń dla pokoju, bezpieczeństwa i obronności.

Komisja Europejska i wysoki przedstawiciel przyjęli wspólny komunikat, w którym przedstawiono planowane działania UE w odpowiedzi na rosnący wpływ zmiany klimatu i degradacji środowiska na pokój, bezpieczeństwo i obronność.

Coraz częstsze występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych, wzrost temperatury, wyższy poziom mórz, pustynnienie, niedobór wody, zagrożenia dla różnorodności biologicznej i zanieczyszczenie środowiska zagrażają zdrowiu fizycznemu i psychicznemu ludzi oraz mogą powodować zwiększone przesiedlenia, przepływy migracyjne, pandemie, niepokoje społeczne, destabilizację, a nawet konflikty zbrojne. Europejskie siły zbrojne stoją również w obliczu zmieniających się i trudnych warunków działania wynikających ze zmiany klimatu. Te nowe zagrożenia skłoniły już sojuszników i partnerów do aktualizacji swojej polityki.

We wspólnym komunikacie przedstawiono nowe podejście i nowe unijne ramy reagowania na te wyzwania, ponieważ dotyczą one społeczeństwa i działań w dziedzinie bezpieczeństwa, jak również reagowania w obliczu intensyfikacji geopolitycznej rywalizacji o zasoby i technologie niezbędne do zielonej transformacji.

Nowe perspektywy dotyczące związku między klimatem a bezpieczeństwem

Ten wspólny komunikat jest wyrazem dążenia UE do lepszego uwzględnienia związku między klimatem, pokojem i bezpieczeństwem w swojej polityce zewnętrznej poprzez zestaw konkretnych działań w odniesieniu do całego spektrum danych, obszarów polityki, misji, obrony i współpracy z partnerami trzecimi, aby zapewnić uwzględnienie wpływu tego związku na wszystkich poziomach kształtowania, planowania i realizacji polityki zagranicznej. Wspólny komunikat zawiera plan, dzięki któremu Unia i jej partnerzy staną się bardziej odporni i bezpieczni, w miarę jak kryzys klimatyczny będzie się pogłębiał. Komunikat zakłada ulepszenie powiązań między różnymi obszarami polityki, aby zdolności i działania zewnętrzne plasowały się na poziomie umożliwiającym sprostanie tym wyzwaniom.

We wspólnym komunikacie określono cztery priorytety:

  • Lepsze planowanie, podejmowanie decyzji i wdrażanie dzięki wiarygodnej, dostępnej i opartej na dowodach analizie związku między klimatem a bezpieczeństwem
  • Włączenie do działań zewnętrznych UE reagowania na wyzwania w dziedzinie klimatu i bezpieczeństwa, między innymi poprzez włączenie związku między klimatem a bezpieczeństwem do analizy konfliktów regionalnych i krajowych
  • Wzmocnienie środków służących adaptacji do zmiany klimatu i łagodzeniu jej skutków w operacjach cywilnych i wojskowych oraz w infrastrukturze krajów UE w celu obniżenia kosztów i zmniejszenia śladu węglowego, przy jednoczesnym utrzymaniu skuteczności operacyjnej
  • Ściślejsza współpraca międzynarodowa na forach wielostronnych i z partnerami takimi jak NATO, zgodnie z unijnym programem działań dotyczącym środowiska i zmiany klimatu

Aby zrealizować te priorytety, UE planuje około 30 działań, między innymi: utworzenie centrum danych i analiz dotyczących bezpieczeństwa klimatycznego i środowiskowego w ramach Centrum Satelitarnego Unii Europejskiej oddelegowanie doradców ds. środowiska do misji i operacji w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony UE (WPBiO) utworzenie platform szkoleniowych na poziomie krajowym i unijnym, takich jak unijna platforma szkoleniowa w zakresie klimatu, bezpieczeństwa i obrony opracowanie dogłębnych analiz i badań dotyczących powiązanych działań i obszarów polityki, zwłaszcza na wrażliwych obszarach geograficznych, takich jak Sahel czy Arktyka.

Kontekst

Termin związek klimatu z bezpieczeństwem zastosowany we wspólnym komunikacie dotyczy tego, jak zmiana klimatu i degradacja środowiska, obejmujące zanieczyszczenie środowiska i spadek różnorodności biologicznej, wpływają na pokój, bezpieczeństwo i obronę.

Zmiana klimatu i degradacja środowiska są ze sobą nierozerwalnie połączone i wzajemnie się napędzają. Już teraz zagrażają bezpieczeństwu produkcji żywności, powodując zmniejszenie plonów najważniejszych upraw, takich jak kukurydza, ryż i pszenica, oraz zwiększając ryzyko niskich plonów równocześnie w wielu krajach będących największymi producentami żywności. Jednocześnie niezrównoważona produkcja żywności przyczynia się do degradacji środowiska i powoduje niedobór wody. Zgodnie z prognozami do 2050 r. ponad miliard ludzi nie będzie miało dostępu do wystarczającej ilości wody, degradacja gleby może osiągnąć 90 proc., a zapotrzebowanie na żywność może wzrosnąć o 60 proc.

Brak stabilności oraz niedobory zasobów wywołane zjawiskami związanymi z klimatem i środowiskiem naturalnym mogą być i są wykorzystywane przez ugrupowania zbrojne i zorganizowane grupy przestępcze, skorumpowane lub autorytarne reżimy oraz inne podmioty, między innymi do popełniania przestępstw przeciwko środowisku. Przestępczość środowiskowa jest już teraz czwartym co do wielkości sektorem przestępczości na świecie i wciąż rośnie. To jeszcze bardziej przyspieszy kryzys środowiskowy, również poprzez niezrównoważoną eksploatację zasobów naturalnych.

Europejskie siły zbrojne muszą ograniczyć swoje emisje gazów cieplarnianych oraz zależność od paliw kopalnych w terenie. Jednocześnie muszą stopniowo wprowadzać zieloną energię, nie zmniejszając swojej skuteczności operacyjnej ani odporności związanej z obroną infrastruktury krytycznej.

UE od wielu lat jest liderem w dziedzinie przeciwdziałania zmianie klimatu. Od 2008 r. traktuje zmianę klimatu jako czynnik zwielokrotniający zagrożenie, a od 2020 r. jednoznacznie podkreśla związek tego zjawiska z zarządzaniem kryzysowym w UE oraz europejską obronnością. Wspólny komunikat stanowi odpowiedź na konkluzje Rady z marca 2023 r. w sprawie dyplomacji klimatycznej i energetycznej, w których wezwano do lepszego włączenia związku między klimatem, pokojem i bezpieczeństwem do polityki zewnętrznej UE.

Źródło: Komisja Europejska

- REKLAMA-spot_img
- REKLAMA -

Najnowsze

- REKLAMA -

Zainteresuje Cię

Pierwsza w Wielkopolsce realizacja ZPI dla fotowoltaiki – Łobżenica otwiera drogę do 40 MWp energii słonecznej

Rada Miejska w Łobżenicy uchwaliła 31 marca 2025 r. pierwszy w Wielkopolsce Zintegrowany Plan Inwestycyjny (ZPI) dla odnawialnych...

Branża cementowa w obliczu dekarbonizacji – roku 2034 nie da się odłożyć na później (RELACJA)

Producenci cementu w Polsce stoją przed poważnym wyzwaniem – do 2034 roku stracą bezpłatne uprawnienia do emisji CO2,...

Innowacyjne technologie neutralne emisyjnie fundamentem bezpieczeństwa energetycznego i konkurencyjności UE

Transformacja energetyczna Europy wymaga zróżnicowanego podejścia uwzględniającego specyfikę poszczególnych krajów członkowskich – to główny przekaz konferencji zorganizowanej przez...

ORLEN: Wodór może odegrać wiodącą rolę w transformacji energetycznej

Wodór ma szansę stać się siłą napędową zielonej transformacji, jednak, jak podkreślają eksperci, powinny być do tego spełnione...

Wkrótce konsumenci będą lepiej chronieni przed greenwashingiem

Nawet 80 proc. sklepów internetowych, stron internetowych i reklam zawiera informacje o wpływie produktów na środowisko – wynika z danych KE....

Ørsted publikuje plan działań dla europejskiej energetyki wiatrowej na morzu

Globalna firma Ørsted opublikowała raport "Morska energetyka wiatrowa na rozdrożu", w którym przedstawia kompleksowy plan działań mający na...

Ożywienie OZE obniżyło ceny energii

W marcu średnia cena energii na Rynku Dnia Następnego (SPOT) wyniosła 90,97 EUR/MWh, co oznacza spadek o 30,21%...

Ministerstwo Klimatu i Środowiska startuje z innowacyjną kampanią edukacyjną o bioróżnorodności

Tuż przed Światowym Dniem Chomika, przypadającym 12 kwietnia, Ministerstwo Klimatu i Środowiska uruchomiło kampanię edukacyjną „Bioróżnorodnie połączeni", skierowaną...