Komisja Europejska ogłosiła pakiet siedmiu konkretnych działań, które mają szybko doprowadzić do obniżenia cen energii w całej Unii Europejskiej. Celem inicjatywy jest wsparcie przemysłu, w szczególności sektorów energochłonnych, oraz gospodarstw domowych, które wciąż odczuwają skutki wysokich kosztów energii. Propozycje te rozwijają zaprezentowany wcześniej Plan Taniej Energii (Affordable Energy Action Plan, COM/2025/79).
Komisarz ds. energii i mieszkalnictwa Dan Jørgensen podkreślił, że mimo pierwszych efektów wdrażania planu, ceny energii w Europie pozostają zbyt wysokie w porównaniu z konkurentami. „Naszym obowiązkiem, wspólnie z państwami członkowskimi, jest dostarczenie konkretnych rozwiązań w krótkim czasie” – stwierdził.
Nowe instrumenty wsparcia dla państw członkowskich
Komisja wzywa rządy państw UE do pełnego wykorzystania rozszerzonych możliwości pomocy publicznej w ramach zaktualizowanego systemu CISAF. Nowe przepisy umożliwią wsparcie przedsiębiorstw energochłonnych poprzez ulgi cenowe i finansowanie ich dekarbonizacji. Do końca roku Komisja ma przedstawić szczegółowe wytyczne dotyczące tworzenia krajowych programów pomocowych.
Zachętą do inwestycji mają być również środki z funduszy spójności, które – zgodnie z nowymi zasadami przeglądu śródokresowego – mogą być przeznaczane na rozwój krajowych sieci przesyłowych oraz magazynów energii. Państwa członkowskie będą mogły przedstawić zaktualizowane programy jeszcze w tym roku, a Komisja zapowiada wsparcie w projektowaniu dopasowanych rozwiązań inwestycyjnych.
Wsparcie dla przemysłu i finansowania zielonej energii
Komisja zaleca państwom członkowskim wspieranie współpracy przemysłu z instytucjami finansowymi, w tym z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym. Celem ma być rozwój mechanizmów finansowych i zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego w sektorze energetycznym, zwłaszcza w zakresie długoterminowych umów na zakup energii (Power Purchase Agreements). W ramach nowego pilotażowego programu uruchomiono 500 mln euro na wsparcie rozwoju tego typu kontraktów.
Ważnym elementem nowego pakietu jest także przyspieszenie procesów administracyjnych. Komisja wskazuje, że długotrwałe procedury wydawania pozwoleń hamują rozwój odnawialnych źródeł energii, magazynów i infrastruktury sieciowej. W związku z tym KE zapowiada, że jeszcze w tym roku przedstawi pakiet legislacyjny Grids Package, mający na celu uproszczenie i przyspieszenie procesów inwestycyjnych.
Lepsze połączenia transgraniczne i niższe podatki
Kluczowe znaczenie dla stabilizacji cen energii mają również połączenia transgraniczne i modernizacja krajowych sieci. Komisja zapowiedziała uruchomienie inicjatywy Energy Highways, która ma zlikwidować osiem głównych wąskich gardeł w europejskim systemie przesyłowym.
W obszarze bezpieczeństwa dostaw Bruksela stawia na dalszą dywersyfikację źródeł gazu. Wspólnie z zainteresowanymi państwami Europy Południowo-Wschodniej KE planuje uruchomić mechanizm wspólnego zbierania zapotrzebowania na gaz, co ma umożliwić negocjowanie bardziej konkurencyjnych kontraktów z dostawcami, takimi jak USA, Norwegia czy Katar.
Komisja zwraca również uwagę na znaczenie podatków w strukturze kosztów energii. W niektórych krajach mogą one stanowić nawet jedną trzecią rachunku za prąd. KE zapowiedziała wydanie rekomendacji oraz wsparcie dla państw członkowskich w opracowaniu mechanizmów obniżania podatków od energii, szczególnie dla przemysłu i gospodarstw wrażliwych.
Znaczenie dla europejskiej transformacji energetycznej
Zestaw działań Komisji Europejskiej ma charakter krótkoterminowy, ale wpisuje się w szerszą strategię transformacji energetycznej i dekarbonizacji europejskiej gospodarki. Obniżenie cen energii ma przynieść natychmiastową ulgę odbiorcom, jednocześnie wzmacniając konkurencyjność przemysłu i przyspieszając rozwój zielonych technologii. Komisja zapowiada, że będzie wspierać państwa członkowskie w pełnym wykorzystaniu potencjału jednolitego rynku energii i inwestycji w czyste źródła, co w dłuższej perspektywie ma ograniczyć uzależnienie Unii od paliw kopalnych i zewnętrznych dostawców.
