Najnowsze dane naukowe przedstawione z okazji Światowego Dnia Wody 2025 potwierdzają, że topnienie lodowców i nasilające się susze są jednymi z najbardziej wyraźnych wskaźników postępujących zmian klimatycznych. Według Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), globalna temperatura powierzchni Ziemi wzrosła już o około 1,1°C od epoki przedindustrialnej, co skutkuje dramatycznymi konsekwencjami dla systemów przyrodniczych.
Badania wykazują, że od 1980 roku lodowce na całym świecie straciły ponad 9 bilionów ton lodu. Sytuacja jest szczególnie alarmująca w przypadku lodowców górskich – w Alpach ubyło około 60% ich objętości od 1850 roku, a tempo topnienia znacząco przyspieszyło w ostatnich dwóch dekadach. Równie niepokojące trendy obserwuje się na Grenlandii, która traci średnio 279 miliardów ton lodu rocznie, oraz Antarktydzie, gdzie straty wzrosły z 40 miliardów ton rocznie w latach 1979-1990 do aż 252 miliardów ton rocznie w latach 2009-2017.
Jednocześnie dane empiryczne wskazują na nasilenie się susz w wielu regionach świata. Badania opublikowane w prestiżowych czasopismach naukowych dokumentują wydłużenie okresów suszowych oraz zwiększenie ich częstotliwości i intensywności, szczególnie w basenie Morza Śródziemnego, Afryce Subsaharyjskiej, południowo-zachodniej części Ameryki Północnej i Azji Środkowej. W niektórych regionach, takich jak Kalifornia czy Australia, obecne susze są najpoważniejsze od co najmniej 1200 lat.
„Jeżeli emisje gazów cieplarnianych będą kontynuowane na obecnym poziomie, temperatura globalna może wzrosnąć o 3-5°C do końca XXI wieku. Taki wzrost miałby katastrofalne konsekwencje dla wielu regionów świata,” ostrzegają naukowcy.
Prognozy IPCC są alarmujące – nawet w scenariuszu niskich emisji, wiele lodowców górskich może stracić ponad 80% swojej objętości do końca obecnego stulecia. Modele klimatyczne wskazują również na dalsze zwiększenie częstotliwości i intensywności susz w wielu regionach świata.
Topnienie lodowców i susze są ze sobą powiązane w złożony sposób. Z jednej strony, topnienie lodowców może tymczasowo łagodzić skutki susz w niektórych regionach, dostarczając dodatkowej wody do rzek i jezior. Z drugiej strony, długoterminowe zanikanie lodowców prowadzi do zmniejszenia zasobów wody dostępnej w okresach suchych, co może nasilić susze w przyszłości.
Eksperci podkreślają, że skuteczne przeciwdziałanie zmianom klimatycznym wymaga zarówno strategii mitygacyjnych, jak i adaptacyjnych. Kluczowe działania obejmują dekarbonizację gospodarki, ochronę ekosystemów pochłaniających CO₂, zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi oraz rozwój odpornych na suszę odmian roślin uprawnych.
Światowy Dzień Wody 2025 ma być nie tylko okazją do zwiększenia świadomości społecznej, ale również impulsem do podjęcia konkretnych działań na wszystkich szczeblach – od indywidualnego, przez lokalny i krajowy, aż po międzynarodowy.
Źródł