Ministerstwo Klimatu i Środowiska precyzuje zasady działania bonów kaucyjnych w systemie zwrotu opakowań. Bony drukowane przez automaty można wymienić na gotówkę w kasie sklepu, a ich ważność powinna wynosić co najmniej miesiąc.
Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji należy się zwrot w formie pieniężnej. Jednak przykłady z innych krajów pokazują, że operatorzy wprowadzają bony, które można wymienić na gotówkę. Rozwiązanie to związane jest przede wszystkim z automatami, które dzięki temu nie muszą być zaopatrywane w monety.
Wysokość kaucji według rodzaju opakowania
Ustawa o systemie kaucyjnym określa kwoty zwrotu: 50 groszy za butelki plastikowe do 3 litrów pojemności i puszki metalowe do pojemności 1 litra oraz 1 złoty za butelkę szklaną wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Dotyczy to tylko opakowań ze znakiem kaucji.
Obowiązek sklepów wobec bonów
Z bonem kaucyjnym klient ma prawo udać się do kasy sklepu, do którego należy automat i zażądać wypłaty pieniędzy. Sklep musi zapewnić możliwość realizacji bonu w formie pieniężnej i nie może uzależniać wypłaty od dokonania zakupów. MKiŚ podkreśla, że rozwiązanie to nie jest niezgodne z polskimi przepisami, jeśli bon da się łatwo spieniężyć.
Minimalna ważność bonu to miesiąc
Ustawa o systemie kaucyjnym nie odnosi się wprost do bonów i nie określa terminu ich ważności. Jednak ministerstwo ocenia, że bon powinien być ważny co najmniej miesiąc. Termin ten ma uzasadnienie w przepisach dotyczących rozliczeń między jednostką handlową a podmiotem reprezentującym.
Mechanizm rozliczeń
Rozliczenie – zwrot przez podmiot reprezentujący wypłaconej klientowi kaucji przez jednostkę handlową – powinno nastąpić po wykorzystaniu bonu, czyli po zwrocie kwoty. Samo wydrukowanie bonu nie jest tożsame z wypłaceniem kaucji.
Korzyści dla operatorów automatów
Rozwiązania z bonami pojawiły się w wielu krajach, ponieważ sprawiają, że automat przyjmujący butelki czy puszki nie musi być tak często zaopatrywany w monety, a więc może działać dłużej bez konieczności serwisowania.
Wsparcie edukacyjne dla wdrożenia systemu
Ministerstwo przygotowało materiały informacyjno-edukacyjne dostępne na stronie systemkaucyjny.gov.pl, w tym spoty, plakaty, prezentacje i grafiki wspierające komunikację na temat systemu kaucyjnego w Polsce.
Kluczowy element gospodarki cyrkularnej
System kaucyjny stanowi istotny element transformacji w kierunku gospodarki cyrkularnej i zwiększenia recyklingu opakowań w Polsce. Wprowadzenie bonów kaucyjnych ma ułatwić funkcjonowanie automatów zwrotnych i zwiększyć dostępność punktów odbioru opakowań. Skuteczne wdrożenie tego systemu może znacząco poprawić wskaźniki recyklingu i przyczynić się do realizacji celów środowiskowych, przy jednoczesnym zapewnieniu wygody dla konsumentów.