Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej opublikował regulaminy dwóch kluczowych programów wsparcia finansowego dla rozwoju infrastruktury ładowania pojazdów ciężarowych. Z łącznym budżetem wynoszącym 4 miliardy złotych, programy mają znacząco przyspieszyć elektryfikację transportu ciężkiego w Polsce i wzmocnić konkurencyjność polskiego sektora transportowego na arenie europejskiej.
Programy obejmują dwa kluczowe obszary:
- Budowa i rozbudowa ogólnodostępnych stacji ładowania dla transportu ciężkiego – z budżetem 2 miliardów złotych
- Budowa i rozbudowa sieci elektroenergetycznych na potrzeby ogólnodostępnych stacji ładowania dużych mocy – z budżetem 2 miliardów złotych
Nabór wniosków w obu programach rozpocznie się 31 marca 2025 roku, a programy będą realizowane w latach 2025-2029.
Priorytety i wymogi techniczne
Zgodnie z założeniami programu, co najmniej 80% budżetu na budowę stacji ładowania zostanie przeznaczone na punkty zlokalizowane wzdłuż korytarzy sieci bazowej TEN-T.
W ramach pierwszego programu dofinansowane zostaną:
- Ogólnodostępne stacje ładowania prądem stałym (DC) posiadające co najmniej dwa punkty ładowania o mocy co najmniej 350 kW (w przypadku inwestycji realizowanych wzdłuż drogowej sieci bazowej TEN-T)
- Stacje posiadające jeden punkt ładowania o mocy co najmniej 350 kW (w przypadku inwestycji realizowanych na terenie centrum logistycznego, bazy eksploatacyjnej lub terminala intermodalnego)
W przypadku programu rozbudowy infrastruktury elektroenergetycznej dofinansowane zostaną projekty zakładające możliwość dostarczenia mocy na poziomie:
- Minimum 3600 kW dla lokalizacji na MOP-ach znajdujących się bezpośrednio wzdłuż sieci bazowej TEN-T (w odległości do 3 km)
- Minimum 1500 kW dla MOP-ów na sieci bazowej rozszerzonej lub kompleksowej (w odległości do 3 km)
- Minimum 350 kW dla centrum logistycznego, bazy eksploatacyjnej lub terminala intermodalnego (w odległości do 3 km)
Forma i wysokość wsparcia
Wsparcie będzie udzielane w formie dotacji na budowę lub rozbudowę stacji ładowania, a także na raty kapitałowe w przypadku leasingu finansowego. Maksymalna wysokość dotacji może wynosić nawet do 100% kosztów kwalifikowanych.
„Należy pamiętać, że program ma charakter konkursowy, co oznacza, że dofinansowanie otrzymają projekty, które uzyskają najwyższą ocenę punktową. W związku z tym przedsiębiorstwa powinny starannie opracować swoje strategie aplikacyjne – nadmiernie wysoka kwota oczekiwanego wsparcia może obniżyć ich szanse na uzyskanie dofinansowania lub całkowicie je przekreślić” – wyjaśnia Piotr Ziółkowski, Koordynator Komitetu PSNM ds. Logistyki i Transportu.
Kontekst gospodarczy
Branża transportu, spedycji i logistyki (TSL) odgrywa kluczową rolę w polskiej gospodarce:
- Generuje 7% PKB
- Osiąga przychody na poziomie 457 mld zł
- Zapewnia zatrudnienie dla 6,5% pracujących
- Obejmuje około 170 tys. przedsiębiorstw, z czego blisko 103 tys. specjalizuje się w transporcie drogowym
- Realizuje około 20% ogółu pracy przewozowej w Unii Europejskiej
Mimo wiodącej pozycji Polski w europejskim transporcie ciężkim, elektryfikacja tego sektora jest dopiero na początkowym etapie. Obecnie w Polsce eksploatowanych jest tylko około 100 elektrycznych pojazdów ciężarowych, podczas gdy w całej UE w 2024 roku zarejestrowano łącznie 7516 takich pojazdów (2,3% wszystkich rejestracji w segmencie pojazdów z DMC powyżej 3,5 tony).
Współpraca branży i administracji
Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności (PSNM) aktywnie uczestniczyło w procesie tworzenia programów wsparcia.
„PSNM aktywnie uczestniczyło w doprecyzowaniu procesu, tworząc platformę dla wymiany uwag i poglądów uczestników rynku. 19 lutego w siedzibie PSNM odbyły się warsztaty, w których wzięli udział przedstawiciele Operatorów Ogólnodostępnych Stacji Ładowania, Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPIREE), a także reprezentanci Funduszu i Ministerstwa Klimatu i Środowiska” – podkreśla Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSNM.
Oczekiwanie na program dopłat do pojazdów
Branża czeka również na program dopłat do zakupu pojazdów elektrycznych kategorii N2 oraz N3, którego uruchomienie zapowiedziano na II kwartał 2025 r. Zgodnie z dotychczasowymi założeniami, zatwierdzonymi przez Europejski Bank Inwestycyjny:
- Dofinansowanie może wynosić maksymalnie 30% kosztów kwalifikowanych dla dużych przedsiębiorstw, 50% dla średnich i 60% dla małych
- Łączna kwota wsparcia nie może przekroczyć 400 tys. zł dla pojazdów kategorii N2 lub 750 tys. zł dla kategorii N3
- W przypadku leasingu dotacja nie może być wyższa niż wysokość wstępnej opłaty leasingowej
„Polska mimo wiodącej pozycji w transporcie ciężkim, nadal nie rozpoczęła odpowiednio szybkiej transformacji floty ciężarowej na zeroemisyjną. Wdrożenie wyczekiwanych programów wsparcia stanowi istotny krok w stronę utrzymania status quo w sektorze. Teraz oczekujemy jedynie na uruchomienie programów” – dodaje Piotr Ziółkowski.
Wsparcie dla beneficjentów
Ze względu na złożoność procedur pozyskiwania środków z programów NFOŚiGW, przedsiębiorstwa mogą skorzystać ze wsparcia wyspecjalizowanych ośrodków, takich jak F5A – centrum badawcze działające na rzecz nowej mobilności. We współpracy z PSNM, F5A oferuje pomoc w aplikowaniu o dofinansowanie, redukcji ryzyka błędów formalnych oraz sprawnym poruszaniu się po procedurach administracyjnych.
