Podczas nieformalnej Rady ds. Środowiska (ENVI), która odbyła się w dn. 28-29 kwietnia 2025 r. w Warszawie, unijni ministrowie omówili szereg kluczowych zagadnień związanych z walką ze zmianami klimatycznymi.
Dyskusje dotyczyły m.in. celów i wartości Europejskiego Planu Adaptacji do Zmian Klimatycznych, roli technologii w przyspieszaniu innowacji ekologicznych oraz konieczności zaangażowania sektora prywatnego w działania na rzecz klimatu. Poruszono również temat dezinformacji, podkreślając potrzebę skoordynowanej współpracy w zwalczaniu fałszywych narracji dotyczących polityk klimatycznych i środowiskowych.
Rada ds. Środowiska (ENVI) odpowiada za unijną politykę środowiskową i obejmuje takie obszary jak: ochrona środowiska, rozważne korzystanie z zasobów oraz ochronę zdrowia ludzi. Zajmuje się także międzynarodowymi sprawami dotyczącymi zmian klimatycznych.
Unia Europejska a zmiany klimatu: rola sektora prywatnego i technologii
„Tylko Europa bogatych narodów z silnymi gospodarkami może być championką globalnych wysiłków na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi. Zielone technologie idealnie łączą wyzwania i aspiracje – czysty i dochodowy biznes to kierunek, do którego dążymy. Podczas obrad rozmawialiśmy o wspieraniu innowacyjnego zielonego biznesu w Europie i prezentowaliśmy polskie przykłady firm działających w ramach Akceleratora Zielonych Technologii GreenEvo”- powiedziała ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska.
Zmiany klimatyczne to także wyzwanie biznesowe — zakłócają działalność i łańcuchy dostaw, ale stwarzają też nowe możliwości. Wsparcie firm w rozwoju zielonych technologii pomaga w adaptacji do zmian klimatu i jednocześnie wspiera gospodarkę. Przykładem może być realizowany w Polsce program GreenEvo, który pokazuje, jak państwo może wspierać innowacyjne firmy. Program identyfikuje i promuje skuteczne polskie technologie środowiskowe na rynku krajowym i międzynarodowym.
Technologie środowiskowe są kluczowe w budowie odporności na zmiany klimatu — od inteligentnych miast, przez odnawialne źródła energii, po rolnictwo precyzyjne. Ich wdrażanie to również krok w stronę zrównoważonej gospodarki i gospodarki o obiegu zamkniętym.
Adaptacja do zmian klimatu
Europa jest najszybciej ocieplającym się kontynentem. Rok 2024, w trakcie, którego miały miejsce różne zjawiska pogodowe, od burz po fale upałów, był najcieplejszy w historii pomiarów. W marcu 2024 r. Europejska Agencja Środowiska opublikowała pierwszą Europejską Ocenę Ryzyka Klimatycznego (EUCRA), wskazując 36 zagrożeń, które zagrażają bezpieczeństwu energetycznemu, żywnościowemu, zdrowiu publicznemu i innym obszarom. Zmiany klimatu działają jak „mnożnik ryzyka”, pogłębiając istniejące kryzysy. Zjawiska ekstremalne prowadzą do braku bezpieczeństwa wodnego i żywnościowego, awarii infrastruktury oraz zagrożeń dla zdrowia.
„Adaptacja do zmian klimatu to ochrona obywatelek i obywateli. Europa jest najszybciej ocieplającym się kontynentem, a 2024 był najcieplejszym rokiem od rozpoczęcia pomiarów. W zeszłym roku dotkliwie odczuliśmy skutki zmiany klimatu, m.in. w czasie powodzi, które nawiedziły Europę jesienią – dotknęły ok 413 000 ludzi, a jednocześnie borykaliśmy się z ekstremalnymi suszami – powiedziała ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Ministra dodała, że w tym roku wraz z nadejściem wiosny doświadczyliśmy dotkliwego w skutkach pożaru w Biebrzańskim Parku Narodowym, z powodu suszy nie ma bowiem wiosennych rozlewisk nad Biebrzą i Narwią. Te problemy dotykają naszych portfeli i wpływają na konkurencyjność gospodarek. Dlatego uczestnicy spotkania rozmawiali o skutecznych planach adaptacji do zmieniającej się sytuacji.
Dezinformacja klimatyczna
Dezinformacja, w tym dotycząca energii, klimatu czy środowiska, stanowi zagrożenie dla ładu i demokracji w Europie. Fałszywe informacje, często tworzone przez wrogie państwa, takie jak Federacja Rosyjska, mają na celu zniekształcenie debaty publicznej i umniejszenie zagrożeń związanych z kryzysem klimatycznym.
„Dezinformacja to działanie na szkodę ludzi. Z jej pomocą różne siły próbują opóźnić m.in. transformację energetyczną Europy, która się nam jednoznacznie opłaca. Jednocześnie dezinformacja podważa zaufanie do fundamentów naszych społeczeństw – instytucji państwa, nauki i demokracji – dodała ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Ministra podkreśliła, że dlatego właśnie uczestnicy spotkania rozmawiali o najlepszych strategiach i narzędziach walki z dezinformacją środowiskową i klimatyczną.
Dezinformacja stanowi zagrożenie dla skutecznego podejmowania decyzji i wymaga aktywnego przeciwdziałania oraz monitorowania. Jak ustalono podczas Rady ds. Środowiska, Unia powinna regulować platformy mediów społecznościowych mając na uwadze interes zwykłych ludzi, którzy z nich korzystają. W walce z dezinformacją ważna jest także współpraca między państwami członkowskimi oraz rozwój sieci ekspertów i narzędzi cyfrowych w celu walki z dezinformacją. Ważne jest też kształcenie obywatelek i obywateli w zakresie krytycznego myślenia i wiedzy o klimacie i środowisku.
