Parlament Europejski w ostatecznym głosowaniu zatwierdził nowe regulacje mające na celu redukcję marnotrawstwa żywności i odpadów tekstylnych w całej Unii Europejskiej. Wprowadzone przepisy ustanawiają wiążące cele redukcji oraz system odpowiedzialności rozszerzonej producenta dla branży tekstylnej.
Zaktualizowana legislacja wprowadza konkretne, wiążące cele krajowe dotyczące zmniejszenia marnotrawstwa żywności, które państwa członkowskie muszą osiągnąć do 31 grudnia 2030 roku. Cele przewidują redukcję o 10 procent w przetwórstwie i produkcji żywności oraz o 30 procent per capita w handlu detalicznym, restauracjach, usługach gastronomicznych i gospodarstwach domowych. Wszystkie wskaźniki będą obliczane w porównaniu do średniej rocznej ilości odpadów generowanych między 2021 a 2023 rokiem.
Na wniosek Parlamentu państwa UE będą zobowiązane do podjęcia działań zapewniających, że podmioty gospodarcze odgrywające znaczącą rolę w zapobieganiu i powstawaniu odpadów żywnościowych ułatwią przekazywanie niesprzedanej żywności bezpiecznej do spożycia przez ludzi organizacjom charytatywnym.
Producenci tekstyliów pokryją koszty recyklingu
Producenci wprowadzający tekstylia na rynek unijny będą musieli pokrywać koszty ich zbierania, sortowania i recyklingu poprzez nowe systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta (EPR). Każde państwo członkowskie ma 30 miesięcy od wejścia dyrektywy w życie na ustanowienie takich programów. Regulacje obejmą wszystkich producentów, w tym wykorzystujących narzędzia e-commerce, niezależnie od tego, czy mają siedzibę w kraju UE czy poza Unią. Mikroprędsiębiorstwa otrzymają dodatkowy rok na dostosowanie się do wymogów EPR.
Nowe przepisy będą dotyczyć odzieży i akcesoriów, nakryć głowy, obuwia, koców, pościeli, tekstyliów kuchennych oraz zasłon. Z inicjatywy Parlamentu kraje UE mogą również ustanowić systemy EPR dla producentów materacy.
Walka z fast fashion w centrum uwagi
Państwa członkowskie powinny uwzględniać praktyki ultra-szybkiej mody i fast fashion przy ustalaniu wysokości składek finansowych do systemów EPR. To rozwiązanie ma zniechęcić do produkcji tanich, krótkotrwałych ubrań, które szybko trafiają na wysypiska śmieci.
Według danych zawartych w komunikacie, corocznie w UE powstaje prawie 60 milionów ton odpadów żywnościowych, co oznacza 132 kilogramy na osobę, oraz 12,6 miliona ton odpadów tekstylnych. Same ubrania i obuwie generują 5,2 miliona ton odpadów, równoważnych 12 kilogramom odpadów na osobę rocznie.
Kolejne kroki implementacji
Przyjęte prawo zostanie teraz podpisane przez obu współlegislatorów przed publikacją w Dzienniku Urzędowym UE. Państwa członkowskie będą miały 20 miesięcy od wejścia przepisów w życie na transpozycję regulacji do krajowego prawodawstwa.
Nowe regulacje stanowią kluczowy element europejskiej strategii transformacji w kierunku gospodarki cyrkularnej i zrównoważonego rozwoju. Oszacowano, że mniej niż 1 procent wszystkich tekstyliów na świecie jest ponownie przetwarzanych w nowe produkty, co pokazuje ogromny potencjał poprawy w tym sektorze. Wprowadzenie systemów EPR dla tekstyliów oraz wiążących celów redukcji marnotrawstwa żywności może znacząco przyczynić się do zmniejszenia śladu węglowego UE i efektywniejszego wykorzystania zasobów naturalnych, wspierając cele klimatyczne Zielonego Ładu Europejskiego.