Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu organizuje w czwartek 20 marca obchody Światowego Dnia Wody, którego tegorocznym tematem przewodnim są lodowce i ich ochrona. Wydarzenie skierowane jest głównie do uczniów szkół średnich z Dolnego Śląska, nauczycieli oraz studentów, a zainteresowanie tematyką wodną okazało się tak duże, że miejsca na warsztaty i wykłady zostały błyskawicznie zarezerwowane.
Światowy Dzień Wody, ustanowiony przez ONZ w 1992 roku i obchodzony 22 marca, co roku skupia się na innym aspekcie związanym z wodą i jej znaczeniem dla życia na Ziemi. Tegoroczna edycja zwraca uwagę na rolę lodowców w kontekście globalnego kryzysu wodnego i zmian klimatycznych.
„W miarę zwiększania się skutków zmiany klimatu, wzrostu naszej populacji rośnie potrzeba ochrony i zachowania zasobów wodnych. Musimy działać, mając świadomość, że woda jest zasobem, z którego musimy korzystać i o który musimy dbać” – podkreśla prof. Mirosław Wiatkowski, dziekan Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji UPWr.
Jak wyjaśnia dr Paweł Tomczyk, koordynator Dnia Wody, lodowce pokrywają około 10% obszarów lądowych Ziemi i stanowią rezerwuar około 70% globalnych zasobów wody słodkiej. Pełnią kluczową rolę w regulacji klimatu, wpływają na cyrkulację oceaniczną oraz cykle biogeochemiczne. Z wody pochodzącej z lodowców korzysta około 1,9 miliarda ludzi na całym świecie.
Alarmujące dane zawarte w „Raporcie o stanie kriosfery 2024” wskazują, że w 2023 roku osiągnięto rekordową globalną utratę masy przez lodowce. Dwa kraje – Wenezuela i Słowenia – utraciły już wszystkie swoje lodowce, a pokrywa śnieżna w części Himalajów osiągnęła ekstremalnie niski poziom.
Topniejące lodowce przyczyniają się do wzrostu poziomu mórz, co stanowi poważne zagrożenie dla miast położonych na wybrzeżach. Badania zespołu dr. Hugonneta z Uniwersytetu w Tuluzie wykazały, że lodowce miały 21-procentowy udział we wzroście poziomu mórz, tracąc 267 miliardów ton lodu rocznie w latach 2000-2019. Tempo topnienia podwoiło się w ciągu ostatnich dwóch dekad.
Zmniejszające się zasoby wody z lodowców mogą również prowadzić do napięć politycznych, szczególnie w regionie Hindukusz-Himalaje, gdzie dostęp do wody jest kwestią życiową dla około 2 miliardów ludzi.
Program Dnia Wody na UPWr obejmuje wykłady i warsztaty dotyczące obserwacji, pomiarów i modelowania lodowców. Wśród prelegentów znajdą się naukowcy z UPWr, członkowie studenckich kół naukowych oraz zaproszeni goście z Esri Polska, Uniwersytetu Wrocławskiego, Polskiego Towarzystwa Geofizycznego, Lasów Państwowych i IMGW-PIB.