Badacze z Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego wykazali, że zielone szypułki truskawek, powszechnie traktowane jako odpad, zawierają cenne składniki bioaktywne o właściwościach prozdrowotnych. Odkrycie otwiera nowe możliwości dla przemysłu spożywczego i idei zero waste.
Analiza chemiczna szypułek przeprowadzona przez zespół naukowców pod kierunkiem doktoranta Radosława Bogusza wykazała obecność błonnika pokarmowego, witamin C i E, związków polifenolowych oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. W szypułkach znaleziono również luteinę i beta-karoten – związki o silnym działaniu antyoksydacyjnym, kluczowe dla ochrony wzroku.
„Szypułki truskawek zawierają wiele cennych składników: błonnik, witaminę C, witaminę E, związki polifenolowe (takie jak kwas elagowy, kwas chlorogenowy, rutyna i katechina) oraz nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które działają przeciwzapalnie i korzystnie wpływają na funkcjonowanie mózgu”, wyjaśnia Radosław Bogusz z SGGW.
Badania wykazały, że luteina gromadzi się w siatkówce oka, gdzie pomaga filtrować szkodliwe promieniowanie UV i niebieskie światło, natomiast beta-karoten jako prekursor witaminy A wspiera prawidłowe funkcjonowanie siatkówki oraz widzenie o zmierzchu.
Same truskawki również stanowią wyjątkowe źródło substancji bioaktywnych. Pod względem zawartości żelaza i fosforu zajmują pierwsze miejsce wśród owoców jadalnych, a pod względem witaminy C ustępują tylko czarnej porzeczce. Zawierają kwasy fenolowe, flawonoidy, antocyjany oraz związki mineralne, w tym żelazo, potas, fosfor, wapń i mangan.
Właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne truskawek wynikają z obecności związków polifenolowych, takich jak kwas chlorogenowy i elagowy, kwercetyna czy kemferol. Regularne spożywanie może spowalniać procesy starzenia organizmu, wspierać pamięć i koncentrację oraz zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.
Nie wszyscy mogą jednak cieszyć się smakiem truskawek. Reakcje po ich spożyciu najczęściej wynikają z obecności salicylanów i histaminy, co powoduje nietolerancję pokarmową. Prawdziwa alergia wiąże się z białkiem Fra a 1, homologicznym do głównego alergenu pyłku brzozy.
Szypułki można wykorzystywać praktycznie – dodawać do smoothie, koktajli czy przygotowując pesto, suszyć do naparów lub łączyć z innymi ziołami. Naukowcy przewidują szersze zastosowanie w branży spożywczej jako ekstrakty lub pojedyncze składniki.
Wykorzystanie całych surowców roślinnych, łącznie z częściami tradycyjnie uznawanymi za odpady, wpisuje się w koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym i może przyczynić się do ograniczenia marnotrawstwa żywności. Odkrycia polskich naukowców pokazują, że nawet pozornie bezwartościowe części roślin mogą mieć znaczący potencjał żywieniowy i gospodarczy, wspierając jednocześnie zrównoważony rozwój przemysłu spożywczego.
Źródło: SGGW
