Urząd Regulacji Energetyki opublikował pierwszy raport z monitorowania zawierania i stosowania umów z ceną dynamiczną, które są dostępne dla odbiorców indywidualnych i mikroprzedsiębiorców od 24 sierpnia 2024 roku. W okresie od września do grudnia 2024 roku z tego typu umów skorzystało zaledwie 135 odbiorców, a oferowało je dziewięć sprzedawców energii.
Umowa z ceną dynamiczną to wolnorynkowa umowa na sprzedaż energii, w której cena odzwierciedla wahania cen na rynku energii elektrycznej, w szczególności na rynkach dnia następnego i dnia bieżącego, w odstępach równych co najmniej okresowi rozliczania niezbilansowania wynoszącemu 15 minut. Cechą charakterystyczną tych umów jest wyznaczanie ceny odrębnie za każdą godzinę z niewielkim wyprzedzeniem.
Obowiązek oferowania umów z ceną dynamiczną mają wszyscy sprzedawcy energii obsługujący co najmniej 200 tysięcy odbiorców końcowych. Na koniec 2024 roku w Polsce funkcjonowało 256 spółek sprzedających energię elektryczną odbiorcom końcowym. W dniu wprowadzenia przepisów 24 sierpnia 2024 roku oferty takich umów dla gospodarstw domowych przedstawiało siedem przedsiębiorstw, a na koniec grudnia było ich już dziewięć.
Warunkiem korzystania z umowy z ceną dynamiczną jest posiadanie inteligentnego systemu pomiarowo-rozliczeniowego umożliwiającego automatyczne zbieranie, przesyłanie i rozliczanie danych pomiarowych. Według stanu na 31 grudnia 2024 roku na 19 299 212 punktów poboru energii w Polsce 7 383 824 posiadały liczniki zdalnego odczytu, co stanowi 38,26 procent punktów wyposażonych w LZO.
Operatorzy systemów dystrybucyjnych mają obowiązek instalacji liczników zdalnego odczytu do 31 grudnia 2028 roku w punktach poboru energii stanowiących co najmniej 80 procent łącznej liczby punktów poboru energii u odbiorców końcowych.
Mimo stosowania różnych zapisów wzorów na średnią cenę, niemal wszyscy sprzedawcy stosują zbliżone metody jej obliczania. Polegają one na pomnożeniu detalicznej godzinowej ceny sprzedaży energii, wyznaczanej zwykle jako kurs z Fixingu I na Rynku Dnia Następnego TGE, powiększonej o współczynnik kosztowy oraz ewentualnie marżę, przez wolumen energii pobranej w danej godzinie.
W analizowanym okresie wysokość narzutu na cenę hurtową wahała się od 0,0999 zł/kWh do 0,149 zł/kWh. Stawka opłaty abonamentowej wynosiła od 0 zł do 49,9 zł miesięcznie. Średnie miesięczne ceny dla wszystkich odbiorców korzystających z umów z ceną dynamiczną były znacząco wyższe od średnich cen hurtowych z RDN TGE.
Średnia ważona cena dynamiczna dla wszystkich odbiorców w każdym z czterech miesięcy objętych raportem przekraczała 0,5 zł/kWh. Z tego względu większość odbiorców zapłaciła za energię elektryczną w tym okresie więcej, niż zapłaciłaby w ramach innych rodzajów umów objętych ceną maksymalną. Ponadto średnia cena u co najmniej jednego ze sprzedawców w każdym miesiącu przekraczała 0,7 zł/kWh.
Umowy z ceną dynamiczną w 2024 roku nie były objęte mechanizmem ochrony odbiorców w postaci ceny maksymalnej na poziomie 500 zł/MWh (0,5 zł/kWh) netto, która w okresie objętym badaniem przysługiwała odbiorcom w gospodarstwach domowych.
Niska popularność umów z ceną dynamiczną może wiązać się z faktem, że najbardziej świadomą grupą odbiorców wyposażonych w LZO są prosumenci, którzy nie są zainteresowani takimi umowami. Na zmniejszenie zainteresowania wpłynęło również mrożenie cen energii. Wolumen energii elektrycznej sprzedanej w ramach umów tego typu rósł z miesiąca na miesiąc i w grudniu osiągnął 117 MWh.
Zdaniem Regulatora największy potencjał do odniesienia korzyści ze stosowania umów z ceną dynamiczną mają odbiorcy o dużym zużyciu energii, na przykład ogrzewający domy energią elektryczną lub posiadający klimatyzację.
Wprowadzenie umów z ceną dynamiczną stanowi istotny element liberalizacji rynku energii elektrycznej w Polsce, umożliwiając odbiorcom bezpośrednie uczestnictwo w mechanizmach rynkowych. Tego typu instrumenty mogą przyczynić się do zwiększenia elastyczności systemu energetycznego poprzez zachęcanie odbiorców do przesuwania zużycia energii na okresy niższych cen, co wspiera integrację odnawialnych źródeł energii i optymalizację pracy całego systemu elektroenergetycznego w kontekście transformacji energetycznej.
Źródło: URE
