Na Opolszczyźnie rozpoczęto pionierski eksperyment z użyciem miniaturowych kamer zakładanych na młode bociany białe. To pierwsza na świecie technologia, która pozwala rejestrować życie ptaków z ich własnej perspektywy, wykraczając poza tradycyjne śledzenie tras migracyjnych.
Rewolucyjne urządzenia opracowane przez firmę INTERREX-RINGS ważą zaledwie 49 gramów, co stanowi mniej niż jeden procent masy ciała bociana. Kompaktowe kamery wyposażone są w obiektyw z możliwością pochylenia o 20 stopni oraz wytrzymały akumulator o pojemności 550 mAh zasilany panelem solarnym. Technologia umożliwia rejestrację obrazu w czasie rzeczywistym podczas lotu, odpoczynku i interakcji z innymi osobnikami.
„Dzięki tej technologii wchodzimy na zupełnie nowy poziom badań. Już nie tylko wiemy, gdzie bocian jest, ale możemy zobaczyć, co robi, z kim się spotyka, jak zachowuje się w środowisku naturalnym” – wyjaśnia profesor Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, który koordynuje projekt od strony naukowej.
Projekt jest efektem współpracy między środowiskiem akademickim, przedstawicielami przemysłu technologicznego oraz pasjonatami ornitologii z Grupy Silesiana. Kluczową rolę odgrywa Joachim Siekiera, lider grupy i specjalista od innowacyjnych rozwiązań, jednocześnie doświadczony badacz bocianów.
„To model idealny: nauka i praktyka działają razem” – podkreśla Siekiera, charakteryzując charakter współpracy.
Mecenatem projektu objęła firma EDP, światowy lider w dziedzinie energetyki odnawialnej. „To nie tylko kwestia finansowania, ale też wspólnej wizji. Firma EDP od lat angażuje się w projekty związane z ochroną środowiska między innymi inwestując w innowacyjne i nowoczesne technologie, a tym samym wspiera rozwój nauki i przyczynia się do zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój to nie puste słowa, lecz realna troska o środowisko i naukę” – zaznacza profesor Tryjanowski.
Obecnie testowanych jest pierwszych dziesięć urządzeń założonych młodym bocianom przygotowującym się do pierwszej wielkiej podróży do Afryki. Rejestracja obrazu rozpocznie się, gdy ptaki wyruszą w trasę migracyjną.
Projekt pozwoli naukowcom na obserwację relacji społecznych, strategii odpoczynku, identyfikację zagrożeń oraz analizę zachowań migracyjnych z dotąd niedostępnej perspektywy. Technologia może być w przyszłości adaptowana do badań innych dużych gatunków ptaków.
Opolszczyzna od lat słynie z zaawansowanych długoterminowych badań nad bocianem białym, co czyni region naturalnym miejscem dla testowania przełomowych rozwiązań technologicznych w ornitologii.
Innowacyjne technologie monitoringu środowiska naturalnego, takie jak miniaturowe kamery dla ptaków, stanowią ważny element rozwoju nauk o środowisku i ekologii. Projekty tego typu przyczyniają się do lepszego zrozumienia mechanizmów migracji, zachowań społecznych i adaptacji zwierząt do zmian klimatycznych. Rozwój precyzyjnych narzędzi badawczych jest kluczowy dla skutecznej ochrony bioróżnorodności oraz planowania działań konserwatorskich, szczególnie w kontekście nasilających się zmian środowiskowych i presji antropogenicznej na ekosystemy.
