Polska może mieć czyste powietrze, spełniające nowe normy jakości powietrza, jeszcze w tej dekadzie. Warunkiem jest utrzymanie tempa wymiany kotłów oraz przestrzeganie istniejących uchwał antysmogowych – wynika z raportu Europejskiego Centrum Czystego Powietrza.
Poprawa jakości powietrza do 2030 r. zmniejszy liczbę przedwczesnych zgonów w Polsce o ponad 21 tysięcy i obniży emisję gazów cieplarnianych o 30% z budynków jednorodzinnych. Kluczowe dla osiągnięcia tych celów są działania nowego rządu i lokalnych władz w zakresie wspierania programu Czyste Powietrze i realizacji uchwał antysmogowych.
Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska, z ramienia nowo powołanego rządu Donalda Tuska, w najbliższych dwóch miesiącach wspólnie z innymi unijnymi ministrami środowiska podejmie ważną – bo podejmowaną raz na kilkanaście lat – decyzję o nowych normach jakości powietrza, które zaczną obowiązywać w UE od 2030 roku. Zaproponowana przez Komisję Europejską nowelizacja Dyrektywy ds. Jakości Powietrza (AAQD) pomoże wydłużyć życie milionów Polaków, zmniejszyć liczbę zachorowań i obniżyć rachunki za energię gospodarstw domowych w Polsce – wynika z opublikowanej właśnie analizy eksperckiej.
Jej autorzy, badacze z Europejskiego Centrum Czystego Powietrza (ECAC) we współpracy z m. in. Uniwersytetem Wrocławskim i Krajowym Ośrodkiem Bilansowania i Zarządzania Emisjami, przeanalizowali, jak zmieni się powietrze w Polsce, jeśli przestrzegać będziemy uchwał antysmogowych i zgodnie z nimi wymieniać stare kotły na nowoczesne źródła ogrzewania.
Założono wymianę 2,7 mln istniejących, przestarzałych urządzeń grzewczych (dane na 2022 rok). Jak wynika z założeń modelu, większość wymian będzie dotowana (2 427 540 szt.), a pozostałe zostaną dokonane w procesie naturalnym (334 833 szt.).
Utrzymanie takiego tempa wymiany sprawi, że po zakończeniu tego procesu blisko 30 mln Polaków będzie mieszkało na obszarach spełniających zaostrzone normy jakości powietrza, zgodne z najnowszymi wytycznymi WHO, które zostały też zaproponowane przez Komisję Europejską (rewizja unijnej dyrektywy AAQD). Obecnie tak czystym powietrzem oddycha zaledwie 2 miliony mieszkańców Polski.
Poprawa jakości powietrza przyniesie każdego roku o 21 247 mniej przedwczesnych zgonów! Największa redukcja liczby przedwczesnych zgonów wystąpi w województwie śląskim, gdzie unikniemy aż 3 483 przedwczesnych zgonów rocznie. Obecnie na choroby powiązane z zanieczyszczeniem powietrza umiera w Polsce ponad 40 tysięcy osób. W związku ze stopniową wymianą urządzeń grzewczych, jakość powietrza będzie poprawiała się każdego roku. Sumaryczna liczba (z lat od 2022 do 2030) unikniętych przedwczesnych zgonów będzie znacząco większa.
Dodatkową korzyścią z poprawy jakości powietrza w Polsce będzie zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych z sektora gospodarstw domowych – dla dwutlenku węgla o 33%. To tylko jedna z wielu korzyści synergii polityki klimatycznej i środowiskowej.
– Nowy rząd i Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska ma przed sobą ważne i odpowiedzialne zadanie. Osiągnięcie przez Polskę nowych norm jakości powietrza w dosyć krótkim czasie to sygnał do wytężonej pracy, ale też niepowtarzalna okazja do wykazania się nowej ekipy rządzącej. Z naszego raportu wynika, że nie musimy obawiać się nowych, ostrzejszych norm, ponieważ osiągnięcie ich jest w zasięgu ręki. Będzie wymagać to nieco wysiłku, ale efekt – szczególnie zdrowotny – jest tego wart – mówi Łukasz Adamkiewicz, Prezes ECAC.
Źródło: Strefa Czystego Transportu
