W 2034 r. branża cementowa zostanie pozbawiona bezpłatnych uprawnień do emisji CO2. By dalej produkować cement i być konkurencyjną musi w najbliższych latach wprowadzić technologię CCS/U czyli wychwytywania, transportowania i magazynowania dwutlenku węgla. Technologia może być jednym ze sposobów ograniczeniu emisji szkodliwych emisji. Aby wdrożyć takie rozwiązanie, potrzebne są regulacje prawne.
O szansach i barierach związanych z wprowadzaniem technologii CCS/U rozmawiano 25 stycznia 2023 r. na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Rozwoju Przemysłu Cementowego. Zdaniem wiceministra klimatu i środowiska Piotra Dziadzio kluczowe jest szybkie uchwalenie zmian prawa geologicznego i górniczego, które uzupełniono m.in. o zapisy związane z przesyłaniem i składowaniem CO2.
Cementownie odnotowują postępy, ale muszą iść o krok dalej
Organizacja Polski Cement informuje, że na przestrzeni ostatnich 30 lata branża dokonała bardzo dużej, szacowanej na 30% redukcji emisji CO2.
– Niestety, mimo ogromnej transformacji technologicznej, przemysł cementowy nie może pozbyć się emisji CO2. Emisja CO2, powstająca w wyniku rozkładu węglanu wapnia nazywana procesową, jest nieodłączną częścią procesu produkcji klinkieru cementowego – tłumaczył Zbigniew Pilch, szef marketingu Stowarzyszenia Producentów Cementu.
By osiągnąć w 2030 r. cel redukcji na poziomie 40 proc. przemysł cementowy będzie już musiał korzystać z technologii wychwytywania CO2 – CCS/U. Sprawie nie pomaga fakt, że w wyniku reformy Europejskiego Systemu Handlu Emisjami, wprowadzenia podatku CBAM, nastąpi pozbawianie branży cementowej bezpłatnych uprawnień do emisji CO2. W efekcie w 2034 r. przemysł cementowy zostanie pozbawiony jakichkolwiek darmowych uprawnień.
Z badań Centrum Energetyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie wynika, że wychwytywanie CO2 będzie się wiązało ze wzrostem zużycia energii elektrycznej o 100-150 proc.. Brak jest regulacji prawnych dotyczących transportu i magazynowania CO2, zarówno na lądzie, jak i na dnie morza. Według ekspertów AGH w Polsce mamy potencjał na magazynowanie kilku mld ton CO2. Kwestia wprowadzenia technologii CCS/U dotyczy 9 cementowni: Kujawy, Nowiny, Małogoszcz, Ożarów, Chełm, Rudniki, Warta, Odra i Górażdże.
Koszty, które musi ponieść cementownia w związku z zakupem i montażem technologii CCS liczone były dla linii produkującej 5000 ton klinkieru na dobę i emitującej rocznie 1,5 mln ton CO2. Przy zastosowaniu technologii MEA nakłady przekraczają 500 mln zł, a przy technologii CaL – 1,5 mld zł.
W niektórych zakładach cementowych w Polsce wdrażane są już projekty CCS/U. 19 stycznia 2023 r. Lafarge w Polsce oraz Innovation Found podpisali umowę na dofinansowanie projektu „Kujawy Go4ECOPlanet”, dzięki któremu powstanie instalacja wychwytująca 100% emisji CO2 z produkcji klinkieru w Cementownia Kujawy. Uruchomienie instalacji planowane jest na 2027 rok.
Z kolei Cementownia Górażdże bierze udział w projekcie ACCSESS i pilotażowo wdraża technologię wychwytywania, wykorzystania i składowania dwutlenku węgla (CCUS).
Źródło: Stowarzyszenie Producentów Cementu / Grafika: Pexels