Do roku 2050 chłodzenie pomieszczeń będzie odpowiadało za prawie 40 proc. całego oczekiwanego wzrostu zapotrzebowania na energię. Liczba klimatyzatorów na świecie potroi się do poziomu 6 miliardów, a zużycie energii przez urządzenia tego typu ma wzrosnąć do 6200 TWh. Rozwiązaniem pozwalającym na obniżenie intensywności pracy klimatyzatorów i w konsekwencji zmniejszenie zużycia przez nie energii jest rekuperacja. To proste rozwiązanie można zamontować praktycznie w każdym typie budynku. Program Czyste Powietrze umożliwia pozyskanie dofinansowania na system rekuperacji.
Klimatyzatory – jeden wykorzystuje tyle prądu, co cztery lodówki
W 2018 r., na całym świecie, zasilanie klimatyzatorów wymagało około 2 tys. terawatogodzin energii, czyli połowę rocznej produkcji sieci energetycznej USA. Chłodzenie odpowiada za około 10 proc. globalnego zapotrzebowania na energię elektryczną. Związane z nim wahania popytu na prąd niosą ze sobą zagrożenie przerwami w jego dostawie. Ten problem dotyczy także Polski. Jak wynika z informacji PORT PC, Polacy kupują nawet 400 tys. klimatyzatorów rocznie. Upał powoduje wzrost zapotrzebowania na moc i energię elektryczną. „Wynika to przede wszystkim z pracy klimatyzatorów i urządzeń chłodniczych. W ciągu dnia z tym dodatkowym zapotrzebowaniem pomaga poradzić sobie fotowoltaika. Wieczorami jednak utrzymuje się wysokie zapotrzebowanie, ale panele fotowoltaiczne nie pracują. Wówczas z większą mocą muszą pracować elektrownie na węgiel i gaz. Upały powodują także zmniejszenie obciążalności termicznej przewodów linii elektroenergetycznych. Mówiąc prościej, przez to, że przewody się nagrzewają, można nimi przesłać mniej energii niż przy umiarkowanych temperaturach” mówił w rozmowie z POLON.pl analityk PSE.
– Nie dziwi zatem, że poszukiwane są rozwiązania, które pomogą sprostać wyzwaniu związanemu z rosnącym zapotrzebowaniem na energię do chłodzenia pomieszczeń, które obecnie odbywa się głównie za sprawą klimatyzatorów. Zorganizowano nawet specjalne konkursy, podczas gdy jedną z łatwiejszych do wykorzystania opcji, czyli rekuperację, mamy pod ręką. Co więcej, w wersji decentralnej może ona być z łatwością zamontowana niemalże w każdym pomieszczeniu – mówi Jarosław Popadyk, Produkt Menedżer ds. Wentylacji w Stiebel Eltron.
Rekuperacja latem sprawia, że klimatyzacja może pracować mniej intensywnie
Podczas upałów, niewielka różnica temperatur wewnątrz i na zewnątrz budynku powoduje, że mocno spada skuteczność wentylacji grawitacyjnej, a mieszkańcy w poszukiwaniu ochłody sięgają po klimatyzatory. System rekuperacji, czyli wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła może wydatnie wspomóc ograniczanie zużycia prądu na potrzeby chłodzenia pomieszczeń.
Na ogół podkreśla się zalety rekuperacji w odniesieniu do sezonu zimowego. Wymiana powietrza z odzyskiem ciepła umożliwia obniżenie strat energii grzewczej nawet o 92 proc., co przekłada się na zmniejszenie rachunków za ogrzewanie nawet o 30 proc. Tymczasem rekuperacja bywa niezastąpiona także latem, pozwala bowiem na obniżenie temperatury w pomieszczeniach. Urządzenia posiadają, tzw. bypass, który zależnie od potrzeb pozwala ograniczyć lub całkowicie wyłączyć odzysk ciepła w celu wykorzystania chłodniejszego powietrza z zewnętrz.
– Klimatyzacja ma za zadanie ochłodzić i osuszać powietrze, jednak działa ona w obiegu zamkniętym. To sprawia, że musimy zapewnić dodatkowo wentylowanie pomieszczenia w celu utrzymania odpowiednio niskiego poziomu CO2. Innymi słowy bez rekuperacji musimy otwierać okna, co powoduje napływ cieplejszego powietrza i w konsekwencji konieczność ponownego użycia klimatyzatora – komentuje ekspert STE.
Natomiast montaż rekuperatora pozwala na odzysk chłodu, czyli energii wyprodukowanej przez klimatyzację, a jednocześnie urządzenie zapewnia dopływ świeżego powietrza bez otwierania okien.
– Korzyści ze stosowania rekuperatorów przyjmują również wymiar finansowy, ponieważ w obiektach i pomieszczeniach, w których są one zamontowane, mniej intensywnie lub krócej mogą pracować klimatyzatory. Obrazując to przykładem, przy założeniu nawet 85 proc. odzysku energii i utrzymywania w pomieszczeniu 24°C, będziemy mieli nawiew na poziomie 25.6°C zamiast 35°C. Mniejsze obciążenie oznacza, że klimatyzacja wymaga mniej energii – wskazuje Jarosław Popadyk.
Coraz popularniejsza rekuperacja decentralna
Rekuperacja w opcji centralnej jest stosowana od wielu lat. Obecnie coraz większą popularnością cieszy się rekuperacja decentralna. To rozwiązanie z powodzeniem można zamontować zarówno w domach mieszkalnych, jak i obiektach użyteczności publicznej czy w biurach. W ramach programu Czyste Powietrze można uzyskać nawet 16 700 złotych dofinansowania na system rekuperacji, a beneficjenci mogą liczyć na wsparcie w wysokości od 40% do 100% tej kwoty, w zależności od poziomu swoich dochodów.
– Popularność systemu decentralnego wynika z prostego montażu. Całe urządzenie przypomina niewielką tubę, którą montuje się bezpośrednio w zewnętrznej ścianie budynku, bez wielkiej ingerencji w bryłę budynku. W skrócie, wystarczy wywiercić niewielki otwór w ścianie zewnętrznej i podłączyć urządzenie do prądu. To sprawia, że z powodzeniem można ją zamontować zarówno w nowych domach jednorodzinnych, przy okazji modernizacji czy w obiektach użyteczności publicznej – podkreśla ekspert Stiebel Eltron, producenta rozwiązań grzewczych i wentylacyjnych.
Także tych o dużej powierzchni. Wydajność rozwiązań decentralnych VRL-C 300/870, dostosowanych do wentylacji i wietrzenia większych pomieszczeń, w których przebywa nawet do 30 osób, jak np. sale lekcyjne lub konferencyjne, sklepy, przedszkola czy lokale gastronomiczne kształtuje się na poziomie 300 lub 870 m3 powietrza na godzinę. Co więcej zapewniają one nawiew i wyciąg powietrza bez systemu orurowania.
Przykładem obiektu, gdzie podczas modernizacji zastosowano system decentralnej rekuperacji jest żłobek w Tczewie. Zamontowany tam system składa się z 18 rekuperatorów Stiebel Eltron VLR 70 Trend EU oraz trzech centralnych sterowników VLR 70-8 CU. Dzieci są szczególnie wrażliwe, dlatego ważne jest, aby zapewnić im świeże i czyste powietrze, wolne od alergenów, zanieczyszczeń czy pyłków roślinnych.
– Dzięki rekuperacji, podczas upałów temperatura we wnętrzu rośnie wolniej niż w przypadku stosowania wentylacji grawitacyjnej. Co więcej, układ klimatyzacji powietrza pracuje z mniejszym obciążeniem, zużywając mniej energii. System eliminuje również nadmiar wilgoci, co przyczynia się do zapobiegania rozwojowi pleśni i mikroorganizmów, które mogą być szkodliwe dla zdrowia – podsumowuje Jarosław Popadyk ze Stiebel Eltron.
Źródło: Stiebel Eltron
