Celem projektu ROBOCOOP, który uzyskał finansowanie ze środków Horyzontu Europa, jest wypracowanie modeli współdziałania dostawców, pośredników oraz użytkowników końcowych z sektora rolnego. Na ich bazie możliwe będzie wprowadzanie nowych produktów na rynek i rozwijanie technologii produkcyjnych. W skład międzynarodowego konsorcjum wchodzą badacze z Łukasiewicz – INS.
Według zaktualizowanej unijnej Strategii Biogospodarki systemy rolne stanowią ok. 3/4 ogólnego zatrudnienia w biogospodarce (ponad 6% siły roboczej UE) i około 2/3 obrotów biogospodarki o wartości około 1,5 bln euro. Jednak rolnicy i pojedyncze gospodarstwa nie mają zasobów technicznych i finansowych, by pracować nad kompleksowymi rozwiązaniami usprawniającymi funkcjonowanie biogospodarki. Na pomoc rusza im więc ROBOCOOP.
Oliwki, winogrona i owoce pestkowe pod lupą naukowców
W ramach projektu ROBOCOOP (akronim od tytułu projektu circulaR bioecOnomy Business mOdels owned by agroCOOPeratives) zostaną opracowane innowacyjne sposoby zagospodarowania odpadów pochodzących z przetwórstwa winogron, oliwek oraz owoców pestkowych. Zostaną wypracowane także modele skutecznej współpracy rolników, klastrów, spółdzielni, jednostek badawczych i przedsiębiorstw.
W pierwszym etapie projektu badacze dokonają charakterystyki i analizy dostępności odpadowej biomasy. Następnie zostanie ona poddana szeregom procesów przetwórczych z wykorzystaniem różnych technik ekstrakcyjnych, aby uzyskać z niej związki bioaktywne, np. polifenole czy fitosterole, które posłużą do opracowania innowacyjnych produktów i półproduktów wraz z technologiami ich otrzymywania.
W dalszych etapach projektu badacze przeprowadzą symulacje warunków wprowadzenia ich na rynek za pomocą modeli biznesowych. Dotyczą one czterech obszarów: wykorzystania strumieni odpadowych w ramach istniejącej produkcji, biorafinerii specjalizującej się w biomasie zoptymalizowanej pod kątem otrzymywania produktów o wysokiej wartości dodanej, zorganizowanej biorafinerii należącej do spółdzielni oraz klastra przemysłowego. Zostaną sformułowane rekomendacje, które pozwolą na powielenie rozwiązań w różnych sektorach gospodarki.
Pilotaż w Hiszpanii, Włoszech i Grecji
Projekt będzie wdrażany pilotażowo w trzech europejskich obszarach rolniczych – w prowincji Extremadura w Hiszpanii, Apulii we Włoszech oraz Zachodniej Macedonii w Grecji. To te tereny specjalizują się w surowcach, które wzięto pod uwagę w planowanych badaniach. Te regiony koncentrują także podmioty kluczowe w tej branży.
Naukowcy z Łukasiewicz – INS odpowiedzialni będą za ekstrakcję związków bioaktywnych z biomasy przy użyciu dwutlenku węgla w stanie nadkrytycznym. Proces ten, w którym specjalizuje się Grupa Badawcza Ekstrakcja Nadkrytyczna Łukasiewicz – INS, jest procesem „zielonym”, wolnym od rozpuszczalników chemicznych. Pozwala on na otrzymywanie ekstraktów sterylnych o wysokim stopniu czystości. Pozyskiwane dzięki zastosowaniu w projekcie różnorodnych technologii ekstrakcji i biooczyszczania wysokowartościowe składniki z odpadów posłużą do opracowania nowych półproduktów i produktów dla przemysłu spożywczego, paszowego, nawozowego, suplementów diety i biotworzyw.
Partnerzy z całej Europy
W skład konsorcjum projektowego wchodzi 22 międzynarodowych partnerów, w tym przedsiębiorstwa, jednostki badawcze, spółdzielnie, klastry i NGO z Hiszpanii, Belgii, Grecji, Włoch, Turcji, Polski, Holandii i Wielkiej Brytanii. Liderem jest Uniwersytet Extremadura z Hiszpanii. Pośród partnerów projektu są uznane jednostki europejskie, takie jak Ateńska Politechnika Narodowa oraz belgijski Bio Base Europe Pilot Plant – znane centrum innowacji i platforma wspierająca rozwój bioproduktów takich jak biotworzywa, biomateriały, biodetergenty i bioenergia z odnawialnych zasobów biomasy. Udział w projekcie, który dla Łukasiewicz – INS jest pierwszym pozyskanym z programu Horyzont Europa, pozwoli budować kolejne konsorcja projektowe i kształtować kompetencje pracowników w obszarze zarządzania projektami. Zyskamy rozpoznawalność i doświadczenie, które jest nam potrzebne do rozwijania projektowych skrzydeł. Kierownikiem prac ze strony Łukasiewicz – INS jest dr Katarzyna Tyśkiewicz, kierownik Grupy Badawczej Ekstrakcja Nadkrytyczna. W opracowaniu wniosku projektowego uczestniczyli także dr hab. Marcin Konkol – zastępca Dyrektora Instytutu ds. badawczych i Magdalena Woźniakowska z Działu Zarządzania Projektami.
Projekt ROBOCOOP powstał w ramach Circular Bio-based Europe Joint Undertaking, które jest partnerstwem Komisji Europejskiej i Konsorcjum Bio-Based Industries finansującym projekty rozwijające konkurencyjne rozwiązania na rzecz rozwoju biogospodarki w ramach programu Horyzont Europa. Jest to wspólna inicjatywa podmiotów działających w sektorze biogospodarki i odpowiedź na potrzebę koordynacji działań podejmowanych przez pojedyncze gospodarstwa rolne czy spółdzielnie w kierunku oferowania konkurencyjnych i atrakcyjnych rynkowo produktów i usług opartych na naturalnych surowcach.
Projekt wpisuje się w kierunek działalności Łukasiewicza – Zielona, niskoemisyjna gospodarka.
Źródło: lukasiewicz.gov.pl
