Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) właśnie opublikowała najnowszy raport na temat stanu innowacyjności polskich przedsiębiorstw i czynników ją kształtujących. Piąta edycja badania prezentuje analizę firm w kontekście ich umiędzynarodowienia, współpracy z innymi podmiotami oraz uwarunkowań rozwoju działalności innowacyjnej.
W „Monitoringu innowacyjności polskich przedsiębiorstw” po raz kolejny przedstawiono Wskaźnik Dojrzałości Innowacyjnej (WDI)– syntetyczną miarę dojrzałości innowacyjnej polskich firm, który w 2023 roku osiąga wartość 34,6 na 100 punktów – podobnie jak w poprzedniej edycji badania.
Analiza firm na podstawie tej syntetycznej miary posłużyła do opracowania segmentacji przedsiębiorstw i scharakteryzowania poszczególnych segmentów pod kątem działalności innowacyjnej. Wyróżnionym segmentom nadano nazwy: Liderzy innowacji, Dojrzali innowatorzy, Umiarkowani innowatorzy, Początkujący innowatorzy, Nieinnowacyjne przedsiębiorstwa.
Ponad połowę firm (64%) stanowiły podmioty, które wdrożyły innowacje w 2022 r. lub wykazywały potencjał w zakresie działalności innowacyjnej, co oznacza, że np. działały na rynkach międzynarodowych, podejmowały działania mające na celu ochronę prawną swoich produktów czy choćby nawiązywały współpracę z innymi podmiotami w zakresie działalności innowacyjnej (Liderzy innowacji, Dojrzali innowatorzy, Umiarkowani i Początkujący).
Innowacyjność przedsiębiorstw jest ściśle skorelowana z wielkością zatrudnienia
Do grona najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw (Liderów, Dojrzałych i Umiarkowanych Innowatorów) należą przede wszystkim duże podmioty. To oznacza z kolei, że do nieinnowacyjnych podmiotów należą przede wszystkim podmioty zatrudniające 1–9 osób. Tu warto zwrócić uwagę, że prezentowane badanie jest unikalne, ponieważ obejmuje również mikroprzedsiębiorstwa.
Dbałość o środowisko z aktywnością innowacyjną
Dbałość o przyjazność dla środowiska oferowanych produktów/usług jest jedną z częstszych strategii konkurowania przyjmowaną zarówno przez firmy innowacyjne, jak i nieinnowacyjne, przy czym pierwsze wskazują na ten aspekt nieco częściej (83% vs. 75%). Podobnie jest, jeśli chodzi o realizowanie działań prośrodowiskowych – w 2022 r. zadeklarowało je prawie 70% firm innowacyjnych wobec 59% nieinnowacyjnych. Również firmy innowacyjne chętniej niż nieinnowacyjne oferowały w 2022 r. produkty, które ograniczają oddziaływanie na środowisko w dalszych procesach biznesowych lub konsumpcji. Jeśli chodzi o przyszłość – niemal trzy czwarte firm innowacyjnych zamierza ograniczać negatywny wpływ firmy na środowisko naturalne poprzez planowane na kolejne 12 miesięcy wdrożenia innowacji.
Korzyści i bariery prowadzenia działalności innowacyjnej
Podejmowane przez przedsiębiorstwa w 2022 r. działania innowacyjne przyczyniły się najczęściej do ogólnego rozwoju firmy (twierdzące odpowiedzi stanowiły 91,7%). Wpłynęły ponadto na podniesienie jakości usług i wyrobów (75,3%) oraz zwiększenie wydajności pracy (74,0%). Wprowadzenie innowacji nie przełożyło się natomiast istotnie ani na wzrost, ani na spadek zatrudnienia (odpowiednio 6,8% i 2,9% wskazań). Okazuje się, że najczęściej efekty wdrażanych innowacji usprawniają funkcjonowanie firm. Badanie wskazuje również na występowanie zależności pomiędzy innowacyjnością a umiędzynarodowieniem przedsiębiorstw. Aktywność na rynkach międzynarodowych prowadzi sześciokrotnie więcej firm innowacyjnych niż nieinnowacyjnych.
Kluczowymi kwestiami, które wpłynęły na podejmowanie działań innowacyjnych w 2022 r., była przede wszystkim inflacja, w szczególności wzrost kosztów energii. Zdaniem przedsiębiorców ważnymi czynnikami negatywnie oddziałującymi na działalność innowacyjną były bariery administracyjne, ale wskazywano je nieco rzadziej niż w badaniu z 2021 r. (72,9% vs. 77,9% firm).
Źródło: PARP
