Eksperci: Unijne przepisy metanowe to szansa na modernizację polskich kopalń, a nie zamknięcie

Czas3 min

W piątek 24 marca br. górnicze związki zawodowe organizują manifestację w Warszawie przeciwko nadchodzącym unijnym przepisom dot. redukcji emisji metanu. Zespół Instratu przypomina, że regulacje nie muszą oznaczać zamykania kopalń i proponuje rozwiązania, które umożliwią finansowanie koniecznych inwestycji w duchu sprawiedliwej transformacji w celu szkód dla środowiska i klimatu.

Skala emisji metanu z polskich kopalń

Polska stanowi wyjątek na europejskiej mapie wydobycia węgla kamiennego – w całej UE na wielką skalę wydobywamy go tylko my. To przekłada się na emisje metanu. – Wycieki metanu z kopalń węgla w Polsce mają większy wpływ na klimat niż emisje dwutlenku węgla z Elektrowni Bełchatów – ocenia prezes ośrodka analitycznego Michał Hetmański. Ponad 420 tys. ton metanu wyemitowały w 2021 r. polskie kopalnie węgla kamiennego – to spadek o 3% r/r, ale aż o 28% więcej niż dekadę temu. Spadek ten jednak nie jest efektem świadomej polityki państwa w zakresie redukcji emisji metanu, ale zakończenia eksploatacji najbardziej emisyjnych pokładów węgla.

Decyzje o przyszłości kopalń podejmie Warszawa, a nie Bruksela

Proponowana regulacja nie oznacza katastrofy dla polskiego górnictwa i nie doprowadzi do niekontrolowanego zamknięcia kopalń. Rozporządzenie wyznacza próg emisji, po przekroczeniu którego przedsiębiorstwa górnicze będą musiały wnosić opłaty, ale nie wyznacza ich wysokości. W przeciwieństwie do tego co w lutym sugerowali przedstawiciele Polskiej Grupy Górniczej wysokość opłat nie została jeszcze ustalona, a o tym ile zapłacą przedsiębiorstwa górnicze zdecydują państwa członkowskie UE.

– To od decyzji polskiego rządu zależeć będzie ile kopalnie zapłacą za swoje emisje. Instrat proponuje ustanowienie ambitnych opłat, które uwzględnią środowiskowy i społeczny wpływ emisji metanu oraz umożliwią finansowanie koniecznych inwestycji – tłumaczy Michał Hetmański.

Obecnie opłaty za emisje metanu stanowią ok. 0,2 proc. wszystkich opłat środowiskowych odprowadzanych przez górnictwo w Polsce – to znikomy koszt i pora, aby go kopalnie w końcu uwzględniły.

Projekt rozporządzenia znacząco osłabiony

W porównaniu z pierwotną wersją rozporządzenia próg wentylacji metanu (wypuszczanie gazu do atmosfery) wzrósł dziesięciokrotnie z 0,5 do 5 ton metanu na tys. ton wydobytego węgla. Ember Climate szacuje, że zmiany w rozporządzeniu przyczynią się do emisji dodatkowych 2,2 mln ton metanu do 2050 – ekwiwalent 125% polskich emisji CO2 objętymi systemem EU ETS w 2021 roku. Jednostka podlegająca progom emisji zmieniła się z poszczególnych kopalń na “kopalnie i operatorów”.

– Ta zmiana może spowodować problemy przy interpretacji przepisów i zniweczyć ambicje ograniczenia emisji metanu poprzez kreatywną księgowość. W ramach istnieniejących grup takie uśrednienie już rozmywa odpowiedzialność, a w przyszłości potencjalne połączenie operatorów o zróżnicowanej emisyjności (np. niemetanowych złoży LW Bogdanka i wysokoemisyjnych zasobów PGG) może pomóc kopalniom osiągnąć próg emisyjności ustanowiony przez regulacje bez istotnych zmian w zarządzaniu procesem wydobycia – ocenia Michał Hetmański.

Konieczne inwestycje w technologie i system raportowania

Istnieją technologiczne możliwości ograniczenia emisji metanu umożliwiające jego produktywne wykorzystanie. Międzynarodowa Agencja Energetyczna szacuje, że 20% emisji metanu kopalnianego w Polsce można uniknąć bez poniesienia kosztów netto. Natomiast dostępne technologie są w stanie zredukować 65% emisji. Polskie kopalnie mogą inwestować w technologie redukujące emisje metanu z szybów wentylacyjnych poprzez utlenianie, czyli przy niskim stężeniu metanu. Takie technologie są wykorzystywane w kopalniach Australii, Chin i Stanów Zjednoczonych. UE aktywnie wspiera finansowo rozwój technologii redukcji emisji metanu – JSW otrzymała ostatnio 11 mln euro na realizację Programu Redukcji Metanu.

Wdrożenie rozporządzenia znacznie poprawi raportowanie emisji metanu, ponieważ wyznacza konkretne standardy oraz zakłada powstanie publicznej bazy danych o emisjach metanu w UE. – Przedsiębiorstwa górnicze zostaną zobowiązane do bardziej szczegółowego informowania wskazanych instytucji o każdorazowej wentylacji i spalaniu metanu – ocenia Michał Hetmański. Docelowo wentylacja, czyli wypuszczanie gazu do atmosfery bez spalania ma zostać zakazana. – Dziś różnice w raportowaniu pomiędzy instytucjami sięgają blisko 40%, co pokazuje, że te dodatkowe unijne regulacje są potrzebne, bo instytucje państwowe nie mają pełnego oglądu nad tym, skąd ten metan się wydobywa dzisiaj i jaki mamy plan na redukcję emisji – dodaje Hetmański.

Badania nad emisjami metanu z górnictwa

Fundacja Instrat od ponad 3 lat prowadzi badania nad emisjami metanu w sektorze górnictwa węgla kamiennego. Nasze wyniki regularnie prezentujemy na forum agendy ONZ (UNECE Group of Experts on CMM and Just Transition) oraz podczas największej górniczej konferencji w Polsce, w tym ostatniej XXXII Szkoły Eksploatacji Podziemnej w Krakowie. W lutym 2023 r. w oparciu o dane pozyskane z przedsiębiorstw górniczych Instrat opublikował raport „W poszukiwaniu źródeł. Emisje metanu w  polskim górnictwie węgla kamiennego i systemy raportowania”.

– Liczymy, że poniższe wnioski i rekomendacje pozwolą wypracować ambitną, ale wykonalną strategię na rzecz redukcji emisji metanu z polskich kopalń zgodnie z Global Methane Pledge – podsumowuje Michał Hetmański.

Źródło i zdjęcie: Fundacja Instrat

Zostaw komentarz

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

- REKLAMA-spot_img
- REKLAMA -

Najnowsze

- REKLAMA -

Zainteresuje Cię

Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym – służby parku szacują straty w ekosystemie

Pożar, który wybuchł w niedzielę wielkanocną w Biebrzańskim Parku Narodowym, objął wg wstępnych szacunków Państwowej Straży Pożarnej około...

Bezpieczeństwo energetyczne wśród tematów Europejskiego Kongresu Gospodarczego

- Musimy wyeliminować rosyjskie paliwa z unijnego rynku. Powinniśmy przestać dokładać się do budżetu Rosji. Unijny plan RePower...

LEGO Group ogranicza zużycie wody w fabrykach trzeci rok z rzędu

Grupa LEGO kontynuuje redukcję globalnego zużycia wody w swoich fabrykach, notując spadek o 56 000 m³ w 2024...

Powstaje nowa łąka kwietna wzdłuż ulic Lipskiej i Śliwiaka w Krakowie

Rozpoczęły się prace nad stworzeniem rozległej łąki kwietnej na pasie zieleni wzdłuż ciągu ulic od Lipskiej (rozpoczynając na...

Pierwszy na świecie test silnika pozyskującego czystą energię z trzciny cukrowej

Globalna grupa technologiczna Wärtsilä nawiązała współpracę z brazylijską firmą energetyczną Energetica Suape II S.A (której większościowym właścicielem jest...

Banking & Insurance Forum – banki i ubezpieczenia w obliczu globalnych wyzwań

W dniach 15-16 kwietnia 2025 roku w hotelu The Westin Warsaw Hotel odbyła się 29. edycja Banking & Insurance...

Ingka Investments uruchamia pierwszy park fotowoltaiczny w Polsce

Ingka Investments, ramię inwestycyjne Grupy Ingka (największej na świecie firmy franczyzowej IKEA), uruchomiło swój pierwszy park solarny w...

Ekspertka UPWr przestrzega przed nieodpowiedzialnym pozbywaniem się majówkowych odpadów

Majówkowe pikniki, plenerowe imprezy i wyjazdy na łono natury generują znaczne ilości odpadów, których prawidłowa utylizacja stanowi istotny...